Το βράδυ της Δευτέρας 23 Μαΐου 2016 έγινε στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης η δεύτερη παρουσίαση του Πολιτικού Αρχείου του Πόντου των ετών 1916 έως 1924. Στην εκδήλωση απεύθυνε χαιρετισμό ο Πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΠΟΕ) κ. Χρήστος Τοπαλίδης. Η αίθουσα της Ευξείνου Λέσχης ήταν κατάμεστη. Προλογίζοντας την κ. Ουρανία Καλογερίδου διδάκτορα φιλοσοφίας, η οποία και έκανε την παρουσίαση του Πολιτικού Αρχείου του Πόντου, ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννης Αποστολίδης, ανέφερε:
Κυρίες και κύριοι.
Η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης παρουσίασε το Πολιτικό Αρχείο του Πόντου στις 18 του περασμένου Μαρτίου προς τις κρατικές, δημοτικές, εκκλησιαστικές, πανεπιστημιακές, στρατιωτικές και γενικά τις δημόσιες αρχές, προς τα Διοικητικά Συμβούλια του Σωματείου μας, της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων και της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας, καθώς και προς άλλους που κατέχουν ή κατείχαν στο παρελθόν υψηλά δημόσια αξιώματα, διότι θεωρήσαμε ότι η πρώτη παρουσίαση ενός τόσο σπουδαίου αρχείου έπρεπε να έχει επίσημο χαρακτήρα.
Την εκδήλωση εκείνη τίμησε, όπως γνωρίζετε, με την παρουσία του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος.
Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του Πολιτικού Αρχείου του Πόντου στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπιου Παυλόπουλου
Η παρουσίαση εκείνη είχε εν μέρει και τελετουργικό χαρακτήρα, ενώ η σημερινή θα είναι πιο ουσιαστική.
Το Αρχείο αυτό κατά το μεγαλύτερο μέρος του βρέθηκε σε μια κρύπτη σε αυτόν το χώρο στις 15 Μαρτίου 2012. Δίκαια θα αναρωτηθείτε, γιατί ένα τόσο σπουδαίο υλικό ήταν ξεχασμένο από το 1935, οπότε παραδόθηκε στο σωματείο μας. Η απάντηση, που εξηγεί αλλά, για να πω την σκληρή αλήθεια, όπως συνηθίζω, σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογεί αυτήν την παραμέληση, είναι ότι μετά το 1935 ακολούθησαν δικτατορία και πόλεμος εξωτερικός και εμφύλιος, ύστερα οι κοινωνικές ανάγκες ήταν πολύ πιεστικές και έστρεψαν προς αυτές το κύριο ενδιαφέρον του σωματείου μας. Εν πάση περιπτώσει, τώρα το Αρχείο τιμάται όπως του αξίζει και η μελέτη του πρόκειται να φωτίσει την ιστορία μας στην πιο κρίσιμη φάση της, εκείνη της Γενοκτονίας και του ξεριζωμού.
Υποστηρίζω ότι η δική μας Γενοκτονία ήταν η χειρότερη από όλες για ένα τουλάχιστο λόγο που απορώ πως δεν έχει εξαρθεί μέχρι τώρα. Πράγματι, η γενοκτονία των Εβραίων, το Ολοκαύτωμα, είχε βέβαια ασυγκρίτως περισσότερα θύματα, αλλά πάντως δενσυνοδεύθηκε από ξεριζωμό από πανάρχαιες πατρίδες και αντιθέτως μάλιστα, η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζοντας το φρικαλέο έγκλημα έδωσε πατρίδα στους Εβραίους, αποκαθιστώντας αυτούς στη Γη της Επαγγελίας, με την ίδρυση του νέου Κράτους του Ισραήλ. Και στηνΑρμενική γενοκτονία υπήρξε βέβαια πενταπλάσιος αριθμός θυμάτων αλλά πάντως οι Αρμένιοι δεν αφανίσθηκαν από την αρχαία πατρίδα τους. Στην περίπτωση όμως τη δική μας υπήρξε διπλή η τραγωδία, δηλαδή Γενοκτονία και στη συνέχεια ξεριζωμός, γενικός αφανισμός των ελλήνων από τον Πόντο.
Και βλέποντας τα γεγονότα τώρα σε όλη την τραγικότητά τους, απορεί πραγματικά κανείς, πως έφτασε το Έθνος μας στην παράνοια να θυσιάζει σε πολιτικές σκοπιμότητες την Μνήμη αυτής της μεγαλύτερης συμφοράς σε όλη την ιστορία του. Πως και γιατί φτάσαμε να προτείνει ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον Κεμάλ Ατατούρκ για Νόμπελ Ειρήνης, διότι, έλεγε προς την αρμόδια επιτροπή, η Τουρκία υπό την ηγεσία του Κεμάλ έσφιξε με ειλικρίνεια το χέρι φιλίας πού εμείς τείναμε (αλλά ακολούθησαν τα Σεπτεμβριανά και ο Αττίλας...) και πως τον εξυμνούσε αηδιαστικά ο Ιωάννης Μεταξάς και μόνο εθνικό πένθος δεν κήρυξε κατά το θάνατο του σφαγέα μας, πως κατέθεταν στεφάνια στο μνημείο του πρωθυπουργοί της Ελλάδας, πως έγιναν τόσα και τόσα, πως έρχεται ο κ. Φίλης και αρνείται την Γενοκτονία υποβιβάζοντάς την σε εθνοκάθαρση, κάτι όμως που μπορεί να γίνει κα με βελούδινο τρόπο, να δοθεί δηλαδή μια γερή επιχορήγηση σε αλλοεθνείς με αντάλλαγμα να εγκαταλείψουν τη χώρα που επιθυμεί εθνοκάθαρση.
Αυτά έγιναν και γίνονται παρόλη την αναγνώριση, μάλλον ενάντια στην αναγνώριση το 1994 από τη Βουλή των Ελλήνων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Θα έλεγε κάποιος ότι όλα αυτά τα επέβαλε η ανάγκη να τεθεί ένα τέλος στην αιώνια και καταστροφική ελληνοτουρκική διαμάχη, πολύ περισσότερο που έπρεπε να διαφυλαχθεί και ο νατοϊκός χώρος από κάθε ενδοατλαντική διατάραξη. Αλλά αυτά είναι προφάσεις εν αμαρτίαις. Σήμερα το Ισραήλ τις καλύτερες διεθνείς σχέσεις του τις έχει με την Γερμανία, μετά την Αμερική. Αλλά δεν το έκανε αυτό θυσιάζοντας την ιστορική μνήμη, αντιθέτως αυτή η μνήμη είναι το στέρεο θεμέλιο αυτών των σχέσεων. Εμείς θυσιάσαμε την Μνήμη. Εμείς μεταβάλλαμε τη μνήμη σε αμνησία και την προσφέραμε ως ειδωλόθυτο στο βωμό της ελληνοτουρκικής φιλίας.
Η ξενάγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπιου Παυλόπουλου στο Πολιτικό Αρχείο του Πόντου, από την κ. Ουρανία Καλογερίδου, όπου διακρίνονται ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης κ. Γιάννης Αποστολίδης και ο πρόεδρος της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων και επίτιμος πρόεδρος της ΕΛΘ κ. Γιώργος Παρχαρίδης
Το Πολιτικό Αρχείο του Πόντου των ετών 1916 έως 1924 αποτελείται από 7.000 περίπου σελίδες, και κάθε σελίδα λέει μυριάδες φορές περισσότερα από όσα γράφει, κάθε σελίδα είναι φωτισμένη από την ελπίδα ενός ελεύθερου Πόντου και βρεγμένη από το δάκρυ της ματαίωσης.
Σήμερα οι Πόντιοι διεκδικούν δυναμικά την διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας.
Μεμφόμαστε και δικαίως την ελληνική πολιτεία ότι δεν προωθεί την αναγνώριση. Αλλά αυτή η συμπεριφορά του κράτους είναι δευτερογενής ανασχετικός παράγοντας. Η γενεσιουργός αιτία, που συντηρεί και την κρατική αδράνεια και περιορίζει τις σχετικές επιτυχίες μας, είναι, ας το παραδεχθούμε, ο διχασμός μέσα στον οργανωμένο ποντιακό χώρο. Πρέπει να συνηθίσουμε την σκληρή γλώσσα της αλήθειας. Όλος ο κόσμος είδε ότι έγιναν εδώ στη Θεσσαλονίκη δύο ξεχωριστές εκδηλώσεις για τη 19 Μαΐου, μία η καθιερωμένη στην πλατεία Αγίας Σοφίας, οργανωμένη από την Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας, ΠΟΕ, και μία άλλη, διασπαστική, στο Λευκό Πύργο από τα σωματεία που δορυφορούν την οικογενειοκρατία της Παναγίας Σουμελά. Εκεί συνόδευσαν το στρατιωτικό άγημα για την υποστολή της σημαίας στο Λευκό Πύργο και αυτό το θεώρησαν οι διοργανωτές ως επαρκές περιεχόμενο ξεχωριστής εκδήλωσης.
Η συγκέντρωση της ΠΟΕ την Πέμπτη 19 Μαΐου 2016 στην πλατεία Αγίας Σοφίας
Ας κάνουμε μια σύγκριση: Η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης οργάνωσε εξολοκλήρου τη δύωρη περίπου εκδήλωση για την Γενοκτονία στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, για τους αξιωματικούς του Στρατηγείου του Γ’ Σώματος Στρατού. Ομιλίες, απαγγελίες ποιημάτων, ακριτικά τραγούδια, ντοκιμαντέρ, μια εξαιρετικά επιτυχημένη εκδήλωση. Αυτό έγινε το μεσημέρι της 19 Μαΐου. Άκουσε κανείς τίποτε γι’ αυτήν την εκδήλωση; Όχι βέβαια. Η εκδήλωση ήταν για τους αξιωματικούς του Στρατηγείου του Γ’ Σ.Σ., δεν υπήρχε λόγος να διατυμπανιστεί. Αντιθέτως, αυτοί που οργάνωσαν τη διασπαστική εκδήλωση στο Λευκό Πύργο, για μια συνοδεία στρατιωτικού αγήματος και υποστολή σημαίας,ούτε καν έπαρση, φώναξαν, διαλάλησαν, διατυμπάνισαν την εκδήλωση και τελικά διαπόμπευσαντην Μνήμη, αφού έδωσαν διασπαστική εικόνα στις εκδηλώσεις της Γενοκτονίας μας.
Μία από τις σημαίες του ποθούμενου ελεύθερου κράτους στον Πόντο
Κυρίες και κύριοι, ανάμεσα στο υλικό του Πολιτικού Αρχείου του Πόντου υπάρχει και το πρωτότυπο σχεδίασμα της σημαίας του ποθούμενου τότε αυτόνομου ελληνικού κράτους στον Πόντο. Εγώ χαρακτήρισα το σχεδίασμα ως διοπετές παλλάδιον όταν παρέδιδα πιστό αντίγραφό του στον Ανώτατο Άρχοντα, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Διοπετές παλλάδιον ονομάζονταν στην αρχαία Ελλάδα κάτι το απόλυτα πολύτιμο και ιερό. Η σημαία αυτή, αντί να κυματίζει σε έναν ελεύθερο Πόντο, στέκεται μεσίστια και αιματόβρεκτη στη σκέψη μας πάνω στο ορόσημο μιας τρισχιλιετούς παρουσίας των ελλήνων στον Πόντο. Το χρονικό λήξης αυτής της παρουσίας καταγράφεται στο Πολιτικό Αρχείο του Πόντου που παρουσιάζουμε σήμερα.
Η ενημέρωση του διοικητικού συμβουλίου της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης και του κ. Ιβάν Σαββίδη, από την κ. Ουρανία Καλογερίδου. Στη συνεδρίαση αυτή ο κ. Ιβάν Σαββίδης, ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος του σωματείου και εντυπωσιασμένος από τη σημασία του Πολιτικού Αρχείου, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να χρηματοδοτήσει τις εργασίες συντήρησης και ψηφιοποίησής του
Έχω ηθική υποχρέωση να πω, ότι ολόκληρη τη χρηματοδότηση για τη συντήρηση, την ψηφιοποίηση, και γενικά όλες τις δαπάνες για την αξιοποίηση του Αρχείου, τις ανέλαβε ο κ. Ιβάν Σαββίδης, που είναι και επίτιμο μέλος του σωματείου μας. Η σκέψη μας είναι να δημιουργηθεί μελλοντικά ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων όλων των αρχείων που υπάρχουν από τον Πόντο και γενικά όλων των αρχείων του προσφυγικού ελληνισμού. Αυτό το έχουν ανάγκη οι ιστορικοί ερευνητές και όλος ο λαός.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες, ας θυμηθούμε ότι δύο είναι οι αποφράδες ημέρες του Μάη. Είναι η 19 Μαΐου αλλά είναι και η 29 Μαΐου, η μέρα της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, η μέρα που η Πολ’ επάρθεν, πάρθεν η Ρωμανία. Ας θυμηθούμε ότι όταν ο Μωάμεθ β’ ο Πορθητής ζήτησε από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να του παραδώσει την Πόλη και του εγγυόταν τα πλούτη και την ελευθερία του, εκείνος απάντησε: «Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ’ εμόν εστίν ούτ’ άλλου των εν αυτή κατοικούντων. Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών». Και ύστερα συγκέντρωσε ο αυτοκράτορας τους «συστρατιώτες και αδελφούς του», έτσι προσφωνούσε τους στρατιώτες του, και τους είπε ότι αφήνει στα χέρια τους «Το τεταπεινωμένον σκήπρον μου και την εκλαμπροτάτην και περίφημον ταύτην πόλιν, την βασιλεύουσαν των πόλεων, ελπίδα και χαράν πάντων των Ελλήνων, το καύχημα πάσι τοις ούσιν υπό την ηλίου ανατολήν». Και πήγε μαζί με τους συστρατιώτες και αδελφούς του στην Πύλη του Ρωμανού, πολέμησε σαν απλός στρατιώτης γενναία και σκοτώθηκε τελευταίος ο μαρμαρωμένος βασιλιάς, σφραγίζοντας το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μετά από 1123 χρόνια και 23 μέρες από την ίδρυσή της.
Ας είναι αιωνία η μνήμη τέτοιων προγόνων μας.
