Η παρουσίαση του βιβλίου “ΑΝΑΤΟΛΗ και ΔΥΣΗ” του Γεράσιμου (Μάκη) Λυκούδη έγινε την Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2025, στις 7 το βράδυ στην αίθουσα της Ένωσης Σπάρτης Μικράς Ασίας, σε ειδική εκδήλωση, με τη συμμετοχή μελών και φίλων της Ένωσης, αλλά και ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών.

Στην έναρξη της εκδήλωσης ο πρόεδρος της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας, κ. Λουκάς Χριστοδούλου, καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και εξήρε την συγγραφική δεινότητα του συγγραφέα κ. Μάκη Λυκούδη διαβάζοντας ένα τμήμα από το παρουσιαζόμενο βιβλίο που του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση:

“…Ναι, ήταν αλήθεια! Για μια ακόμη φορά αποδείχθηκε πως ο πιο ευφάνταστος συγγραφέας είναι η ίδια η ζωή. Δυο νέοι άνθρωποι, που οι ρίζες τους ξεκινούσαν από πολύ μακριά και ζούσαν πολύ μακριά οι μεν από τους δε, χωρίς να το υποψιαστούν, έσμιξαν και ένωσαν δυο κόσμους, που τόσο απείχαν, αλλά και τόσο έμοιαζαν μεταξύ τους. Η ένωσή τους ανάστησε ένα δέντρο, που οι κώνοι του είχαν να διηγηθούν μύρια όσα. Χαρές και λύπες, πλούτη και φτώχεια, αγάπες και μίση, ζωή και θάνατο.

Η Ανατολή και η Δύση επί αιώνες γίνονται ένα, μέσα από πορεία εκφραστών του Ελληνισμού, οι οποίοι, χωρίς να το συνειδητοποιούν, γράφουν σελίδες Ιστορίας, που όμοιες δεν είχαν γραφτεί. Πρωταγωνιστές και κομπάρσοι του συγκλονιστικού αυτού δράματος συνθέτουν ένα κοινωνικό ορατόριο, στην ορχήστρα του οποίου τα μουσικά όργανα, αλληλοεπιδρώντας και συμπληρώνοντας το ένα το άλλο, παράγουν μια αρμονία, που το καθένα από μόνο του ήταν αδύνατο να παραγάγει…”.

Στον συντονιστή της εκδήλωσης Λουκά Χριστοδούλου, απεστάλη η παρακάτω επιστολή από τον Δήμαρχο Ν. Ιωνίας κ. Παναγ. Μανούρη:

“Ο Δήμαρχος Ν. Ιωνίας χαιρετίζει τη σημερινή παρουσίαση του μυθιστορήματος του Γεράσιμου Λυκούδη ως μία τεράστια προσπάθεια, η οποία έρχεται να συμβάλλει στο πολιτιστικό προϊόν, το οποίο απευθύνεται τόσο στους συμπολίτες μας, όσο και σε ευρύτερο κοινό σε όλη την Ελλάδα.

Είναι μία δουλειά πολύ σοβαρή, είναι ένα πόνημα ζωής απ’ τον κ. Γεράσιμο Λυκούδη, ο οποίος έχει διακριθεί για την συνεισφορά του στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας για δεκαετίες.

Ένας άνθρωπος, ο οποίος προσέφερε τα μέγιστα και συνεχίζει να προσφέρει τόσο μέσα από την δημιουργία και λειτουργία του Κέντρου Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού, αλλά και με τη δουλειά του γενικότερα στα ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμό.

Υπήρξε για χρόνια συνεργάτης μου, προσωπικός μου συνεργάτης και νιώθω υπερήφανος γι’ αυτή την προσωπική μας σχέση.

Χαιρετίζω λοιπόν την σημερινή παρουσίαση και λυπάμαι, που δεν μπόρεσα να είμαι παρών, γιατί έπρεπε παράλληλα να βρίσκομαι στην εκδήλωση, που συνδιοργανώνει η Π.Ε.Δ.Α. με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών Διαμορφώνοντας το Αύριο, μαζί με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα - Αστική Ανθεκτικότητα και Ετοιμότητα”.

Ο φιλόλογος Θοδ. Κοντάρας κατά την εισήγησή του, ανέφερε μεταξύ άλλων:

“…Ένα ακόμη θέμα, που ήθελα να θίξω, είναι αυτό της γλώσσας. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την απλή νεοελληνική, με τρόπο άλλοτε απλοϊκό και άλλοτε πολύ λογοτεχνικό. Όμως, το κείμενο, στους διαλόγους κυρίως, διανθίζεται από τα τοπικά ιδιώματα της Ερυθραίας, με τους Βουρλιώτες συνομιλητές, και της Κεφαλλονιάς, με τους χωρικούς από την Παλική και την Εικοσιμία. Και εδώ δυο διαφορετικοί κόσμοι. Το Βουρλιώτικο Ιωνικό ιδίωμα με αρκετές τουρκογενείς λέξεις και το Κεφαλλονίτικο με τις δεκάδες ιταλικής προέλευσης λέξεις και εκφράσεις. Αυτά τα ιδιωματικά στοιχεία συνθέτουν έναν λόγο αληθινό, γνήσια λαϊκό, πηγαίο και γοητευτικό, που κάνει το κείμενο πολύ ζωντανό και αυθόρμητο και το στολίζει με λαμπερά κοσμήματα του ανόθευτου λόγου, που συναντούσαμε κάποτε στο στόμα του ελληνικού λαού. Σήμερα, που σχεδόν χάθηκαν πολλά ελληνικά λαϊκά ιδιώματα, η συγγραφή κειμένων με στοιχεία της ντοπιολαλιάς κάθε περιοχής, έχει μεγάλη αξία γλωσσική, ιστορική και συναισθηματική.

Καταλήγοντας, θέλω να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά τον Μάκη Λυκούδη για το όμορφο βιβλίο, που μας χάρισε. Σ’ αυτό, η ζωή και ο θάνατος, η φτώχια κι ο πλούτος, οι χαρές, οι λύπες, οι αγάπες και τα μίση, συμπλέκονται αλληλοδιαδοχικά και καθορίζουν την πορεία μας σε τούτον τον κόσμο. Διαβάστε το, χαρείτε το και σκεφτείτε πως αυτά που έχει υποστεί ο άνθρωπος στο τέλος, όσα κι αν περάσει, όσα βάσανα κι αν έχει, στο τέλος η ζωή νικάει, γιατί η ζωή είναι πιο δυνατή απ’ τον θάνατο. Όσες περιπέτειες κι αν βιώσει ο Οδυσσέας πάντα έχει την ελπίδα της επιτυχίας του σκοπού του…»”.

Η Διδάκτωρ του Πάντειου Πανεπιστημίου κ. Καλλιόπη Στεριάδου, ανέφερε:

“…Είναι το βιβλίο, για το οποίο ομιλούμε, αλμανάκ, λεξικό, εγκυκλοπαίδεια; Πιστέψτε με, θα μπορούσε να λειτουργήσει κι ως τέτοιο. Μπορώ, όμως, να πω με βεβαιότητα ότι είναι ιστορική μυθιστορία. Δεν εξιστορεί τον βίο κάποιου ή κάποιων ιστορικών προσώπων, αλλά η ζωή των ηρώων του είναι τόσο συνυφασμένη με τα ιστορικά γεγονότα, ώστε μπορεί να διεκδικήσει τον χαρακτηρισμό αυτόν. Επίσης, σε ορισμένα σημεία του είναι μυθιστόρημα-ντοκουμέντο. Αυτοβιογραφικό δεν είναι, παρόλο που οι αναμνήσεις και οι εμπειρίες του συγγραφέα του σε ορισμένα σημεία είναι ολοφάνερες και έχουν μετατραπεί σε τέχνη του λόγου. Και όποιος συγγραφέας ισχυρίζεται ότι δεν βάζει αυτοβιογραφικά στοιχεία στα γραπτά του, δεν λέει την αλήθεια.

Θα μπορούσε να ονομαστεί και σπονδυλωτό μυθιστόρημα, αφού οι ιστορίες των προσώπων διαβάζονται και αυτοτελώς…”.

Κλείνοντας την εκδήλωση ο συγγραφέας κ. Μάκης Λυκούδης, είπε μεταξύ άλλων:

“…Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ένωση Σπάρτης Μικράς Ασίας για τη φιλοξενία, που μου παρέχει για πολλοστή φορά. Η πρώτη ήταν πριν σαράντα, περίπου χρόνια, για Εκθέσεις Αγιογραφίας και Ζωγραφικής και παρουσίαση συγγραμμάτων μου. Και δεν φτάνει μόνο η φιλοξενία, που μας παρέχει, μας κερνάει και τα αναψυκτικά. Αυτά κάνουνε οι κιμπάρηδες οι Ανατολίτες και μας κατακτούν. Ευχαριστώ τον φίλο Θοδωρή Κοντάρα για τη διόρθωση και τη φιλολογική επιμέλεια του μυθιστορήματος, που παρουσιάζουμε σήμερα, και για τη βοήθειά του ως προς τη σωστή απόδοση της ντοπιολαλιάς των Βουρλών, η οποία στηρίζεται σε δικό του λεξάρι. Ασφαλώς, τον ευχαριστώ και για την παρουσία του, σήμερα, εδώ, για τον σχολιασμό του μυθιστορήματός μου. Επίσης, ευχαριστώ και τον ιστοριοδίφη Σταύρο Καπλάνογλου για τις πληροφορίες, που μου παρείχε, σχετικά με την Τόσια. Ευχαριστώ την επί πολλά χρόνια συνεργάτη στον χώρο του Πολιτισμού κ. Καλλιόπη Στεριάδου για την ευγενική ανταπόκρισή της να προσθέσει τη δική της ματιά στο έργο μου. Επίσης, ευχαριστώ τον φίλο, Πρόεδρο της Ένωσης Σπάρτης Λουκά Χριστοδούλου για την παρουσίαση της σημερινής εκδήλωσης. Πολλές ευχαριστίες για όλους εσάς, φίλες και φίλοι, που σήμερα μου δίνετε τη χαρά της τιμητικής παρουσίας σας.

Η σκέψη της συγγραφής μυθιστορήματος με παίδευε πολύ καιρό. Δεν το αποφάσιζα, όμως, γιατί αυτό το είδος λογοτεχνίας έχει ιδιαίτερες δυσκολίες και η συγγραφή του μοιάζει με ακροβασία σε τεντωμένο σκοινί. Γιατί ενώ περιλαμβάνει ιστορικά, βιογραφικά και εμπειρικά στοιχεία, ο συγγραφέας δεν πρέπει να παρασυρθεί ιδιαίτερα σε κανένα από αυτά, αλλά πρέπει να ισορροπήσει όσο γίνεται πιο καλά ανάμεσά τους και να τα παντρέψει αρμονικά…”.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους:

H Αντιδήμαρχος Διαχείρισης Ανθρωπίνων Πόρων κ. Βέτα Γεωργιάδου και πρόεδρος της Αντικαρκινικής Εταιρείας (τμήμα Ν. Ιωνίας), ως εκπρόσωπος του δημάρχου Ν. Ιωνίας κ. Παν. Μανούρη, ο πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης Θεόκλητος Μέντης, ως εκπρόσωπος του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ν.Ι.Φ.Η.Χ. κ. Γαβριήλ, ο ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος κ. Μιλτ. Καναβός, η κ. Βασιλική Μελέτη ως εκπρόσωπος της Δημοτικής Παράταξης “Αλλαγή για τη Ν. Ιωνία”, ο κ. Χρήστος Χατζηϊωάνου ως εκπρόσωπος της Δημοτικής Παράταξη “Ενότητα για τη Ν. Ιωνία”, η κ. Αγγελική Ψακή-Κωβαίου, πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, ο κ. Τάσος Λέρτας, Πανεπιστημιακός, Σκηνοθέτης και Ηθοποιός, οι πρόεδροι: κ. Αντώνης Κοντίτσης, του Σωματείου Ινεπολιτών - Κασταμονιτών, κ. Γιάννης Κοντίτσης του Ιωνικού Συνδέσμου και ο επίτιμος πρόεδρος κ. Τάκης Κωστιδάκης, κ. Άγγελος Μελεμενής, του Συλλόγου Σμυρναίων Ν. Ιωνίας, κ. Γιώργος Νουβέλογλου του Συνδέχου Αλαγιωτών Ν. Ιωνίας, κ. Κούλα Μπρόλιου της Πολιτιστικής Ένωσης Μικρασιατών “Η Καππαδοκία”, η κ. Παρασκευή Σαραντίδου της Αδελφότητας Προκοπιέων “Ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος”, κ. Όμηρος Ακιανίδης, πρόεδρος των Παλ. Προσκόπων, κ. Νικ. Χατόγλου της Σκακιστικής Ακαδημίας ‘’Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας”, ο επίτιμος πρόεδρος του Φ.Ο.Ν.Ι. κ. Νίκος Χομπάς, ο τ. πρόεδρος του Γ.Σ. “Ανατολή” κ. Κώστας Τσαγκαράκης, ο ζωγράφος κ. Νίκος Κακαδιάρης, ο ποιητής κ. Γιαν. Βέλης, οι συγγραφείς κ.κ. Κώστας Χαλέμος, Πέτρος Τριανταφυλλίδης, Ιωσηφίνα Τσουμπή, Κορίννα Καρκανίδου, Ν. Καμπάνης, ο Γιάν. Αλατζόγλου από την Εταιρεία Μεσογειακού Πολιτισμού, από την Ένωση Σπάρτης Μ. Ασίας ο Α΄ Αντιπρόεδρος κ. Νίκος Παντελίδης, ο Γεν. Γραμματέας κ. Σταύρος Παπαγερασίμου και τα μέλη η κ. Ξ. Παλιόγλου και η κ. Λίτσα Βογιατζόγλου, ενώ την εκδήλωσαν κάλυψαν η κ. Γιώτα Σούγια από το “Pyrra News” και ο κ. Μάνος Χρυσός από την εφημερίδα “Αμαρυσία”.

Ακολούθησε κέρασμα.