Με τη συμμετοχή λογοτεχνών και φίλων του βιβλίου παρουσιάστηκε το βιβλίο «Νικόλαος Μαστερόπουλος. Ψηφίδες από το βίο και το έργο του. Μια λογοτεχνική προσέγγιση», που συνέγραψαν η Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη και ο Σίμος Οφλίδης, το οποίο εξέδωσαν οι ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, την Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2024, στις 17.30, στον κατάμεστο από κόσμο, αύλειο χώρο της Αγιορειτικής Εστίας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Για το βιβλίο μίλησαν, ο Τάσος Παπαδόπουλος, Αρχαιολόγος – ξεναγός και οι συγγραφείς Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη και Σίμος Οφλίδης.
Ο Αναστάσιος Ντούρος
Την εκδήλωση συντόνισε ο Αναστάσιος Ντούρος, διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας, ο οποίος αφού καλωσόρισε τον κόσμο που συμμετείχε στην εκδήλωση, τονίζοντας πως σύντομα και η Αγιορειτική Εστία θα εκδώσει το βιβλίο με τα πρακτικά και την έκθεση που έγινε στη μνήμη του Νικόλαο Μαστερόπουλου στη συνέχεια διάβασε τον χαιρετισμό του Πρωτεπιστάτη.του Αγίου Όρους Γέρων Συμεών Διονυσιάτης.
Στον χαιρετισμό του ο Πρωτεπιστάτης του Αγίου Όρους Γέρων Συμεών Διονυσιάτης, ανέφερε:
Έχω τη χαρά και την τιμή να διατηρώ εδώ και τριάντα περίπου χρόνια φιλικές σχέσεις με το ζεύγος Οφλίδη, τον συνονόματό μου Συμεών και τη Λένα Καλαϊτζή- Οφλίδη. Ήμουν έτσι σε θέση να διαπιστώσω από κοντά πόσο καλά μπορούσαν να αλληλοσυμπληρώνονται όχι μόνον στον καθημερινό τους βίο, αλλά και - πράγμα καθόλου εύκολο – στην αρκετά παραγωγική και επιτυχημένη συγγραφική τους δραστηριότητα.
Ο Σίμος ήταν από χρόνια τακτικός προσκυνητής στα μοναστήρια του Αγίου Όρους, ιδιαίτερα μάλιστα στην μονή Διονυσίου και στο μετόχι της μονής στον Μονοξυλίτη, η ιστορία του οποίου ανάγεται στις απαρχές του Αγιορειτικού μοναχισμού. Η αγάπη του Σίμου για τον Μονοξυλίτη και οι διηγήσεις από αυτές τις επισκέψεις του ήταν επόμενο να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της Λένας, που ακολουθούσε νοερά την ξενάγησή του στα σχετικά ιστορικά στοιχεία και στην ζωή των εκεί πατέρων, με αποτέλεσμα να προκύψει εν τέλει ένα εύχυμο λογοτεχνικό κείμενο, βασισμένο στην ιστορική έρευνα αλλά και στις διηγήσεις των διακονητών μοναχών.
Πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια, και μετά από αρκετά άλλα γεννήματα της συγγραφικής τους δραστηριότητας, έπεσε ο πρώτος σπόρος για την δημιουργία ενός ακόμα πονήματός τους σχετιζόμενου εν πολλοίς με το Άγιον Όρος προκειμένου να παρουσιάσουν στους αναγνώστες τους ψηφίδες από τη ζωή και το έργο του σπουδαίου εικαστικού καλλιτέχνη Νίκου Μαστερόπουλου, κατά τον τρόπο, θα μπορούσαμε να πούμε, που έκανε εκείνος τα ψηφιδωτά του.
Στο εν λόγω έργο τους θα λέγαμε πως ο Συμεών βρέθηκε και αυτός στην ίδια θέση που είχε βρεθεί η Λένα στο βιβλίο για τον Μονοξυλίτη, δηλαδή στη θέση του ακροατή που τον ενδιαφέρει το θέμα του αφηγήματος που θα επιχειρούσε, δεδομένου ότι δεν είχε γνωρίσει τον καλλιτέχνη, παρότι συνέπεσε να βρεθούν στη μονή Διονυσίου.
Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να απαντήσω ακριβώς στο ερώτημα για την αιτία που οδήγησε τον Συμεών να ασχοληθεί με τον Νίκο Μαστερόπουλο.
- Ήταν άραγε η κοινή καταγωγή τους από τον ιστορικό και μαρτυρικό Πόντο;
Ή μήπως η αγάπη τους για το Άγιον Όρος; Ή άραγε τους συνέδεσε υποσυνείδητα η κοινή πνευματική τους σχέση με τον παπα- Συμεών Διονυσιάτη που ήταν ο εξομολόγος τους;
Από τη δική μου πλευρά, η επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησα προκειμένου να γίνει αποδεκτή η πρόταση μου να ασχοληθούν με τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη βασιζόταν σε τρεις άξονες.
Πρώτα – πρώτα γιατί ο Μαστερόπουλος ήταν μια σημαντική αλλά ελάχιστα γνωστή στο ελληνικό κοινό μορφή του αποδήμου ελληνισμού και η ζωγραφική του αντανακλούσε θέματα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού αλλά και της νεοελληνικής παράδοσης. Υπήρξε ένας ανήσυχος καλλιτέχνης- ερευνητής, που αξιοποίησε στα έργα του πολλές διαφορετικές και σύνθετες τεχνικές. Είχε διακριθείστην Ένωση Καλλιτεχνών της Μόσχας και είχε βραβευτεί για δύο σύνολα έργων του, ενώ το έργο του είχε τιμητική αναγνώριση από κορυφαίους διεθνείς φορείς όπως η UNESKO.
Ο δεύτερος άξονας της επιχειρηματολογίας μου αφορούσε την διαδρομή του προς την αυτοσυνειδησία. Γεννημένος στη Μόσχα το 1948 σε οικογένεια στελεχών του καθεστώτος διέτρεξε μια δύσκολη πορεία υπαρξιακής αναζήτησης και πνευματικής εξέλιξης από τα χρόνια της εφηβείας του ως την ωριμότητα.
Και τρίτο, αλλά εξ ίσου καίριο στοιχείο, ήταν η οφειλή ημών των λίγων φίλων του στην Ελλάδα προς το πρόσωπο ενός αφιερωμένου στην τέχνη ανθρώπου, που δεν διέθεσε ούτε τον ελάχιστο χρόνο για την ανάδειξη και την προβολή του σημαντικού έργου του, δεδομένου ότι οι κατευθυντήριες αρχές που οδηγούσαν τη ζωή του Νίκου Μαστερόπουλου ήταν αποκλειστικά η προσέγγιση με τον Θεό και η διακονία της τέχνης.
Πιστεύω ότι κυρίως αυτοί ήταν και λόγοι που η Λένα και ο Συμεών ξεκίνησαν ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα, που ευτύχησε να έχει ένα τόσο επιτυχημένο αποτέλεσμα, για το οποίο τους οφείλω και εγώ προσωπικά τις πιο θερμές ευχαριστίες.
Πολλές ευχαριστίες οφείλονται βέβαια και στον εκδότη κ. Παύλο Κυριακίδη, αγαπητό εν Χριστώ αδελφό, για την εξαιρετική επιμέλεια της έκδοσης και την πρόθεσή του να συμβάλλει στη γνωριμία του Μαστερόπουλου με το ευρύτερο ελληνικό κοινό.
Ο Σίμος Οφλίδης
Στο σύντομο χαιρετισμό του ο Σίμος Οφλίδης, ανέφερε ότι η ενασχόλησή του με το έργο του Νικόλαου Μαστερόπουλου πηγαίνει 15 χρόνια πίσω. Αν και δεν τον γνώρισε προσωπικά, προσπάθησε να τον γνωρίσει μέσα από το έργο του. Τόσο στο Άγιο Όρος όπου δημιούργησε, αλλά και χάρις στον καθηγητή πανεπιστημίου Κώστα Φωτιάδη, ο οποίος ήταν προσωπικός του φίλος και έχει έργα του.
Πήγαμε με την Λένα στη Μόσχα, για να γνωρίσουμε τους δικούς του ανθρώπους, τους καθηγητές και τους συμφοιτητές του, για να μπορέσουμε να έχουμε μία ολοκληρωμένη οικογένειά του και να δώσουμε με λογοτεχνικό τρόπο την ανεπίδοτη επιστολή στον Νικόλαο Μαστερόπουλο και ελπίζουμε το τελικό αποτέλεσμα να είναι ενδιαφέρον για τους αναγνώστες και να κατανοήσουν το έργο του και τις ρίζες από τον αλησμόνητο Πόντο, στην Ρωσία, στην Ελλάδα και στο Άγιο Όρος.
Ο Τάσος Παπαδόπουλος
Ο Τάσος Παπαδόπουλος, Αρχαιολόγος – ξεναγός, μίλησε για την αξία του καλλιτεχνικού έργου του Νικόλαου Μαστερόπουλου, ο οποίος διακρίθηκε από πολύ νωρίς, και οι υπεύθυνοι τότε τον ξεχώρισαν από μικρό και διέπρεψε στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και της Ρωσίας μετέπειρα. Έργα του είναι σε πολλές συλλογές, παρόλο τον σύντομο βίο του, μιας και έφυγε νωρίς μόλις σε ηλικία 54 ετών, πάνω στην πιο δημιουργική φάση της ζωής του.
Έργα του βρίσκονται σε μεγάλες συλλογές, αλλά και στην UNESCO, μοναδικού Έλληνα και ελληνικής καταγωγής, ενώ η τεχνική του στο σμάλτο είναι πολύ επίπονη για καλλιτέχνη και ο Νικόλαος Μαστερόπουλος, είναι κορυφαίος σε αυτόν τον τομέα.
Αξίζει αυτόν τον μεγάλο Έλληνα καλλιτέχνη που γεννήθηκε στη Μόσχα, αλλά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, δούλεψε στην Ελλάδα και στο Άγιο Όρος, να τον γνωρίσουν οι Έλληνες.
Και στο βιβλίο ο Σίμος Οφλίδης και η Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη, μέσα από την λογοτεχνική τους ματιά, το δίνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Εξάλλου και οι συγγραφείς όσο και ο εκδότης, οι ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ και ο Παύλος Κυριακίδης, έδωσαν ότι καλύτερο μπορούσαν για να είναι στα χέρια των αναγνωστών μία επιμελημένη και αξιοπρόσεκτη έκδοση.
Η Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη
Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η Λένα Καλαϊτζή - Οφλίδη η οποία τόνισε ότι παίζει με τις λέξεις ως λογοτέχνιδα και αυτό προσπάθησε να μεταφέρει μέσα από το βιβλίο. Εγώ ως γυναίκα μιας και δεν μπορούσα να πάω στο Άγιο Όρος, γνώρισα τον Νίκο Μαστερόπουλου κάτ’ αρχήν μέσα από το έργο του, όταν μας άνοιξε το σπίτι του ο καθηγητής πανεπιστημίου Κώστας Φωτιάδης, ο οποίος έχει έργα του και μας μίλησε για τη ζωή και την προσωπικότητά του και στη συνέχεια στη Μόσχα και τη Ρωσία, όπου μιλήσαμε με τους δικούς του ανθρώπους και τους φίλους του.