Με την επιστημονική σύμπραξη της Επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, διοργανώνεται από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (ΕΜΣ) το Επιστημονικό Συμπόσιο με τίτλο «Πόντος: Ιστορία - Πολιτισμός», την Παρασκευή 13 και το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2019, στην Αίθουσα Διαλέξεων της ΕΜΣ, στην οδό Εθνικής Αμύνης 4.

Το Συμπόσιο πραγματοποιείται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 80 χρόνων λειτουργίας της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (1939 - 2019) και με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την έναρξη της δεύτερης φάσης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Στο Συμπόσιο συμμετέχουν καταξιωμένοι ερευνητές και καθηγητές ελληνικών Πανεπιστημίων.

Τελετή έναρξης

Στην τελετή έναρξης, που θα γίνει την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου, στις 18.00, θα βραβευθούν ιστορικά ποντιακά Σωματεία της Θεσσαλονίκης, όπως η «Μέριμνα Ποντίων Κυριών», η «Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης» και η «Παναγία Σουμελά».

Ακόμη, θα δοθούν τιμητικές διακρίσεις στις Επίτιμες Προέδρους του Σωματείου «Μέριμνα Ποντίων Κυριών», Άννα Θεοφυλάκτου και Μαίρη Στεργιάδου, στην Ομότιμη Καθηγήτρια του ΑΠΘ, Άρτεμη Ξανθοπούλου - Κυριακού, και στους Ομότιμους Καθηγητές του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Ευστάθιο Πελαγίδη και Κωνσταντίνο Φωτιάδη, που, μέσα από τις έρευνές τους, φώτισαν σημαντικές πτυχές της ιστορίας των Ελλήνων του Πόντου, τόσο στην ιστορική πατρίδα τους όσο και στον ελλαδικό χώρο μετά το 1922.

Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό και θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης.

Το πρόγραμμα του Συμποσίου

Παρασκευή, 13 Δεκεμβρίου 2019

18.00: Εγγραφή Συνέδρων. Κήρυξη έναρξης εργασιών Συμποσίου.

18.15: Προσφώνηση του Προέδρου της Ε.Μ.Σ. Δρ Βασιλείου Ν. Πάππα.

Χαιρετισμοί.

Εναρκτήρια ομιλία από τον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας κ. Κωνσταντίνο Φωτιάδη, με θέμα «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου»

Τιμητικές Διακρίσεις:

Άρτεμις Ξανθοπούλου-Κυριακού, Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας Α.Π.Θ. Ευστάθιος Πελαγίδης, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Άννα Θεοφυλάκτου, Επίτιμη Πρόεδρος της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Μαίρη Στεργιάδου, Επίτιμη Πρόεδρος της Μέριμνας
Ποντίων Κυριών.

Βραβεύσεις Ιστορικών Σωματείων των Ελλήνων του Πόντου στη Θεσσαλονίκη.

Μέριμνα Ποντίων Κυριών. Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης. Σωματείο Παναγία Σουμελά.

Σάββατο, 14 Δεκεμβρίου 2019.

Α΄ Ενότητα.

1η Συνεδρία: Πόντος: Ο χώρος, οι Έλληνες

Προεδρεύει: Γεώργιος Π. Νάκος

10.00-10.20: Ευάγγελος Λιβιεράτος, Ο Εύξεινος Πόντος στο ανατολικό όριο του ιστορικού θαλάσσιου γεωγραφικού συστήματος της Μεσογείυ και του Ατλαντικού. Μια χαρτογραφική ανάγνωση.

10.20-10.40: Ηλίας Πετρόπουλος, Οι αρχαίοι Έλληνες και ο Εύξεινος Πόντος.

10.40-11.00: Άρτεμις Ξανθοπούλου - Κυριακού, Ρωμαίος - Έλληνας, Πόντιος: Ο λόγος για τις ταυτότητες.

11.00-11.20: Συζήτηση.

11.20-11.40: Διάλειμμα.

2η Συνεδρία: Βυζαντινοί Χρόνοι – Οθωμανοκρατία

Προεδρεύουν: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. 11.40-12.00: Ιωάννης Μπάκας, Η Εκκλησία στον Πόντο από τη Βυζαντινή στην Οθωμανική περίοδο: Γεωγραφία και διοικητική διάρθρωση

12.00-12.20: Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Η διπλωματική και οικονομική παρουσία των Ευρωπαίων στον ιστορικό Πόντο. Επιπτώσεις στον Ελληνισμό (τέλη 18ου - αρχές 20ού αι.).

12.20-12.40: Ευριπίδης Γεωργανόπουλος, Ένωση, ανεξαρτησία ή συνομοσπονδία; Οι απέλπιδες (;) προσπάθειες των Ποντίων για αυτοδιάθεση.

12.40-13.00: Συζήτηση.

Β΄ Ενότητα.

3η Συνεδρία: Γενοκτονία και η νομική διάστασή της

Προεδρεύουν: Άρτεμις Ξανθοπούλου - Κυριακού.

17.00-17.20: Θεοδόσης Κυριακίδης, Διεπιστημονικές προσεγγίσεις της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

17.20-17.40: Μιλτιάδης Σαρηγιαννίδης, Εκατό Χρόνια πολιτικών Εθνοκάθαρσης και Γενοκτονίας: Αλήθεια, Μνήμη, Συγγνώμη και η σημασία τους σήμερα.

17.40-18.00: Νικόλαος Zάικος, Δίκαιο, Ιστοριογραφία και Μνήμη. Ορισμένες σκέψεις σχετικά με το έγκλημα της γενοκτονίας.

18.00-18.20: Συζήτηση.

18.20-18.40: Διάλειμμα.

4η Συνεδρία: Προσφυγική Εγκατάσταση και Μνήμη

Προεδρεύουν: Αγγελική Δεληκάρη - Ιωάννης Μπάκας.

18.40-19.00: Ελένη Γαβρά, Από τον ιστορικό Πόντο στην προσφυγική Ελλάδα: Χωρική οργάνωση και αρχιτεκτονική της εγκατάστασης

19.00-19.20: Ευστάθιος Πελαγίδης, Προσφυγικός Ελληνισμός (1923 κ.ε.). Η «διαμόρφωση» των πολιτικών του οραμάτων και η «αναμόρφωση» της οικονομίας στη Μακεδονία.

19.20-19.40: Μυροφόρα Ευσταθιάδου, Μύθοι, θρύλοι και ιστορικά πρόσωπα στη σημερινή κοινωνία του Πόντου: Ζώσες αφηγήσεις και καθημερινές πρακτικές.

19.40-20.00: Συζήτηση.

20.20-20.40 Συμπεράσματα του Συμποσίου από τον Επίκουρο Καθηγητή της Έδρας Ποντιακών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Κυριάκο Χατζηκυριακίδη.

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Μ.Σ. Βασίλειος Ν. Πάππας, Πρόεδρος. Γεώργιος Π. Πουρνάρης, Αντιπρόεδρος. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου, Γενικός Γραμματεύς. Αθανάσιος Τ. Μιχαηλίδης, Ταμίας. Αδελαΐς Ισμυρλιάδου, Έφορος Βιβλιοθήκης. Θεοδώρος Ι. Δαρδαβέσης, Μέλος. Αγγελική Δεληκάρη, Μέλος. Δημήτριος Α. Γαρούφας, Μέλος. Βενιαμίν Ι. Καρακωστάνογλου, Μέλος.

Τα μέλη της Έδρας Ποντιακών Σπουδών Α.Π.Θ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. Θεοδόσιος Κυριακίδης, Δρ Ιστορίας, Επιστημονικός Συνεργάτης.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Κωνσταντίνος Π. Χρήστου, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, Πρόεδρος Κ.Β.Ε. Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. Αγγελική Δεληκάρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, Επίκουρος Καθηγητής Έδρας Ποντιακών Σπουδών, Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ. Ιωάννης Μπάκας, Επίκουρος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Θεοδόσιος Κυριακίδης, Επιστημονικός Συνεργάτης Έδρας
Ποντιακών Σπουδών Α.Π.Θ.