Σπάνια ντοκουμέντα, έγγραφα, πίνακες ζωγραφικές για τη γενοκτονίας, αλλά και επώνυμους ανθρώπους που έφυγαν από κοντά μας, εφημερίδες του ποντιακού χώρου τόσο στον Πόντο, όσο και στην Ελλάδα (ανάμεσά τους και οι τόμοι της μηνιαίας εφημερίδας ΕύΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ, με πορεί 22 χρόνων μέχρι σήμερα), περιλαμβάνονται στην πολυθεματική έκθεση του καθηγητή Κωνσταντίνου Φωτιάδη, «Πόντος. Δικαίωμα και υποχρέωση στη μνήμη», τα εγκαίνια της οποίας έγιναν στις 7 το βράδυ της Παρασκευής 27 Απριλίου 2018, στο περίπερο 2, της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης.
Άποψη της αίθουσας όπου έγιναν τα εγκαίνια της πολυθεματικής έκθεσης
Η πολυθεματική έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, την Έδρα Ποντιακών Σπουδών, το Κέντρο Ποντιακών Μελετών και το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του δήμου Καλαμαριάς και τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.
Ταυτόχρονα θα γίνει πολυθεματική έκθεση, εκτίθενται και τα έργα του καλλιτέχνη Gjergj Kola, Καθηγητή Καλών Τεχνών, ο οποίος έχει δημιουργήσει έργα ζωγραφικής για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, αλλά και επιφανείς προσωπικότητες του ποντιακού χώρου, που δεν βρίσκονται πλέον μαζί μας.
Ο Βασίλης Φωτιάδης στο τραγούδι, ο Χρήστος Καλιοντζίδης στη λύρα και ο Δημήτρης Ξενιτόπουλος στο λαούτο
Στα εγκαίνια της έκθεσης παραβρέθηκαν εκατοντάδες πολίτες της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας, και στην αρχή της εκδήλωσης των εγκαινίων, υπήρξε μια μουσική περιήγηση από τον Πόντο στην Ανατολή, με τους καλλιτέχνες, Χρήστο Καλιοντζίδη και Δημήτρη Ξενιτόπουλο στη λύρα και Βασίλειο Φωτιάδη, Πέλα Νικολαΐδου στο τραγούδι και Νίκο Σιδηρόπουλο στο λαούτο.
Η Πέλα Νικολαΐδου στο τραγούδι, ο Δημήτρης Ξενιτόπουλος στη λύρα και ο Νίκος Σιδηρόπουλος στο λαούτο
Ακολούθησαν τα εγκαίνια της έκθεσης και η παρουσίαση του λευκώματος, «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου μέσα από τα εικαστικά έργα του Gjergi Kola». Την εκδήλωση των εγκαινίων συντόνιζε η αντιπρύτανης του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Ελένη Τσακιρίδου.
Πρώτος μίλησε ο Αντώνης Τουρλιδάκης, πρύτανης του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, ο οποίος χαρακτήρισε τιμητικό το γεγονός που ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φωτιάδης πραγματοποίησε την έρευνα για την ανάδειξη της Γενοκτονίας όντας καθηγητής του ιδρύματος. Ο δήμαρχος Καλαμαριάς Θεοδόσης Μπακογλίδης ο οποίος αναφέρθηκε στη σημασία της Έκθεσης και στη δράση του Κώστα Φωτιάδη, στο χώρο του ερευνητικής ανάδειξης της ιστορίας του ποντιακού και προσφυγικού ελληνισμού και ειδικά της γενοκτονίας. Ο Τάσος Τζήκας, πρόεδρος ΔΕΘ – Helexpo, αναφέρθηκε στη σημασία της πολυθεματικής έκθεσης, στο πως είναι υποχρέωση του εκθεσιακού φορέα να αναδείξει αυτήν την πτυχή της ιστορίας του ελληνισμού. Η Βούλα Πατουλίδου, ολυμπιονίκης, αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, τόνισε πως η μνήμη είναι παρούσα μέσα από αυτήν την έκθεση και πως ο ελληνισμός δεν ξεχνάει από πού κρατάει και που πηγαίνει.
Στην ομιλία του ο Γκιέργκι Κόλα (Gjergi Kola), καθηγητής καλών τεχνών στην Ιταλία, το λεύκωμα του οποίου με θέμα «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου μέσα από τα εικαστικά έργα του Gjergj Kola» όπου εκτίθενται 180 έργα του, αναφέρθηκε στην ζωή του από το Δυρράχιο όπου γεννήθηκε και στις αρχές του 1991, ακολουθώντας τη μοίρα των υπολοίπων Αλβανών για μια καλύτερη ζωή, ήρθε χωρίς πρόσκληση στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κοζάνη, όπου έζησε πολλά χρόνια. Ευαισθητοποιήθηκε από το δράμα του ποντιακού ελληνισμού, αφιερώνοντας άπειρες καλλιτεχνικές εργατοώρες, για να αναδείξει μέσα από την τέχνη του παγκόσμια τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Όπως είπε ο Γκιέργκι Κόλα, αν και ήρθε χωρίς πρόσκληση, στην Κοζάνη τον υποδέχθηκαν σαν να ήταν καλεσμένος. Όπως είπε, όταν φιλοξενήθηκε από Πόντιους στην Κοζάνη, ήρθε σε επαφή με τον χορό, τα τραγούδια και την ιστορία του λαού, που αποτελεί σημαντικό μέρος του έργου του. Ο Γκέργκι Κόλα ανέφερε πως μέσα από την τέχνη γνώρισε τον Κώστα Φωτιάδη -με τον οποίο τον δένουν οι δεσμοί της φιλίας και ο ίδιος με το έργο του καθηγητή πήρε μαθήματα ιστορίας.
Ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Φωτιάδης, ο οποίος επιμελήθηκε την πολυθεματική έκθεση, είπε πως με το επιστημονικό του έργο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και τα 46 βιβλία που έχει γράψει για το θέμα αποτελούν ένα σύγχρονο συγγραφικό οπλοστάσιο, για να διεκδικήσουμε σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια την αναγνώριση της Γενοκτονίας. Όπως υποστήριξε η καταγραφή των πραγματικών γεγονότων μπορεί να οδηγήσει στην αλληλοκατανόηση και πρόσθεσε ότι η συγχώρεση είναι αρετή, όμως προϋποθέτει τη μετάνοια του εγκληματία και των επιγόνων, την αναγνώριση του εγκλήματος και τα διορθωτικά εφικτά μέτρα για τη μετρίαση του μεγέθους των εγκληματικών πράξεων.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απέστειλαν η υφυπουργός Εσωτερικών, Μαρία Κόλλια Τσαρουχά, ο Ιβάν Σαββίδης, πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας και Συντονιστής ΣΑΕ περιφέρειας Μαύρης Θάλασσας και Κεντρικής Ασίας, και η Silvia Cappini, καθηγήτρια σύγχρονης τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών του πανεπιστημίου Ουρμπίνο.
Καθημερινά στο χώρο της πολυθεματικής έκθεσης θα πραγματοποιούνται ομιλίες, συναυλίες και δρώμενα, ενώ όπως ανέφερε ο Κώστας Φωτιάδης, πριν αρχίσει η έκθεση ήδη 15 σχολεία εξεδήλωσαν ενδιαφέρον να έρθουν και να δουν την έκθεση, ως ένα μάθημα ιστορίας.
