ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΥΠΙΔΗ*
Στην πόλη Μαριούπολη της Αζοφικής Θάλασσας, στις 9 Μαΐου 2025, έγινε επίσημη τελετή, των αποκαλυπτηρίων της προτομής του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης, Επίτιμου πολίτη της πόλης από το 1987, μεγάλο συμπατριώτη μας, Συνταγματάρχη Φέντορ Κοτάνοβ (Κοτανίδης)!
Ένα μνημείο για τον διοικητή του 384ου ξεχωριστού Τάγματος Πεζοναυτών «Νικολάεφσκι», του οποίου τα κατορθώματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου είναι για πάντα χαραγμένα στην ιστορική μνήμη.
Ο Φέντορ Κοτάνοβ (Κοτανίδης) (1914-1993) έδωσε μια ένδοξη μάχη για να απελευθερώσει την πόλη Μαριούπολη, τον Σεπτεμβρίο του 1943, από τους φασίστες εισβολείς.
Το μυθικό τάγμα του πολέμησε στη Σεβαστούπολη, στο Νοβοροσίσκ, στο Ταγκανρόγκ, στη Μαριούπολη, στο Νικολάεφ, στην Οδησσό, στο Μπερντιάνσκ, Κωνστάντζα, Βάρνα, Μπουργκάς κ.λπ.
Απελευθέρωσε επίσης πολλά ελληνικά χωριά στην περιφέρεια Ντονέτσκ, στις παραλίες της Αζοφικής Θάλασσας: την Γιάλτα, το Ουρζούφ, το Μανγκούς και άλλα.
Ο Φέντορ Κοτάνοβ (Κοτανίδης) στο πόλεμο
Ο θρυλικός Ήρωας πολέμου Φέντορ Κοτάνοβ οδήγησε το τάγμα του εκατοντάδες χιλιόμετρα κατά μήκος της πρώτης γραμμής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και δεν ηττήθηκε ποτέ.
Ο ηρωισμός των στρατιωτών του αποδεικνύεται από ένα γεγονός που δεν έχει αντίστοιχες αναλογίες στο πόλεμο αυτό: 71 άτομα του τάγματος του τιμήθηκαν με το υψηλότερο στρατιωτικό βραβείο του Κόκκινου Στρατού, Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης.
Στις 20 Απριλίου 1945, με το Διάταγμα του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ «Για εξαιρετική εκτέλεση πολεμικών αποστολών στον αγώνα κατά των Ναζί εισβολέων», ο ίδιος, ο διοικητής του 384ου Τάγματος Πεζοναυτών «Νικολάεφσκι» Φέντορ Εβγκενίεβιτς Κοτάνοβ, τιμήθηκε με τον τίτλο «Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης»!
Ο Φέντορ Κοτάνοβ (Κοτανίδης) μετά το πόλεμο
Στην ιστορική Παρέλαση της Νίκης στις 24 Ιουνίου 1945 στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας, ο Φέντορ Κοτανόβ διοικούσε ένα συνδυασμένο τάγμα ναυτών και στρατιωτών του Ναυτικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας!
Μπράβο στην Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας, στο Δημαρχείο της πόλης, στο Σύλλογο Ελλήνων της Μαριούπολης και τους ευχαριστούμε για την ανέγερση του μνημείου, που έγινε με την υποστήριξη της Διοίκησης του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Διοίκησης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ!
Ο δημιουργός της προτομής είναι ο διάσημος Ρώσος γλύπτης Αλεξέι Τσεμπανένκο.
Τα στελέχη των Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας στα αποκαλυπτήρια του μνημείου
Στα εγκαίνια του μνημείου ήταν παρόντες οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης της Μαριούπολης και άλλων περιοχών της περιφέρειας Ντονέτσκ, οι ηγέτες και τα στελέχη Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας, των Ενώσεων των Ελλήνων της περιοχής της Αζοφικής Θάλασσας, των Περιφερειών Κρασνοντάρ και Σταυρούπολης, της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας, των Συλλόγων Ελλήνων της Μόσχας και Ροστόβ του Ντόν κ.λπ. και πολλοί πολίτες της Μαριούπολης.
Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας και ευεργέτης του μνημείου Ιβάν Σαββίδης, σημείωσε στον χαιρετισμό του:
«Είμαι βέβαιος ότι οι κοινές μας προσπάθειες έχουν συμβάλει ανεκτίμητα στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, στην ενίσχυση του πατριωτισμού και της εθνικής ενότητας του λαου της Ρωσίας»!
Ένα πολύ σημαντικό γεγονός είναι ότι ένας από τους εμπνευστές του έργου ήταν ο συμπατριώτης μας, ο πρώτος Έλληνας στο διάστημα Φεντόρ Γιουρτσίχιν - Γραμματικόπουλος ο οποίος ήταν παρών στα αποκαλυπτήρια και απευθύνθηκε προς τους νέους συμπατριώτες μας:
«Ονειρευτείτε! Θέστε υψηλούς στόχους για τον εαυτό σας. Μην εγκαταλείπετε το όνειρό σας. Μην σπαταλάτε τη ζωή σας μάταια, μην σπαταλάτε την ενέργειά σας σε κενά πράγματα. Να είστε πατριώτες»!
Στο βάθρο της προτομής είναι χαραγμένο:
«Από ευγνώμονες απογόνους για την 80ή επέτειο της Μεγάλης Νίκης. Έλληνες της Ρωσίας. 9 Μαΐου 2025».
Τα στελέχη των Ελληνικών Κοινοτήτων Ρωσίας στην είσοδο της Μαριούπολης (όνομα της πόλης γραμμένο στα ελληνικά)
Το όνομα του Ήρωα μας σιγά - σιγά μπαίνει στην ιστορική μνήμη!
Στην Αγία Πετρούπολη και στο Νοβοροσίσκ υπάρχουν οδοί με όνομα του ΦΕΝΤΟΡ ΚΟΤΑΝΟΒ.
Τώρα στη Μαριούπολη έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του!
Ο ήρωάς μας Φέντορ Κοτάνοβ αξίζει πολλά μνημεία!
Ειδικά στην Πατρίδα του, στην περιοχή Τσάλκα της Γεωργίας!
Ήμουν τυχερός στη ζωή που τον συνάντησα δύο φορές στα νιάτα μου, αφού η μικρότερη αδερφή του, η Αθηνά Ευγκενίεβνα Κοτάνοβα, ήταν η πρώτη μου δασκάλα στις 1-2 τάξεις, στο Σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης της κωμόπολης Χράμγκες 1 στη περιοχή Τσάλκα, όπου ζούσε η οικογένεια μας, από το 1955 μέχρι το 1967.
Κωμόπολη Χράμγκες 1 στη χαράδρα του ποταμού Χράμι και στις κορυφές του βουνού, από πίσω μεριά, βρίσκεται το ελληνικό χωριό Νέον Χαραμπά και το πατρικό σπίτι του Φεντόρ Κοτάνοβ (Κοτανίδη)
Ο Φέντορ Ευγένιβιτς ερχόταν εκεί να την επισκεφτεί στις αρχές της δεκαετίας του '60 και εμείς, οι μαθητές της, συναντούσαμε και αγκαλιάσαμε των Ήρωα, συμπατριώτη μας.
Επισκέφτηκα επίσης δύο φορες το μεγάλο χωριό Ουρζούφ κοντά στη Μαριούπολη, στις όχθες της Αζοφικής Θάλασσας.
Το 1943, το τάγμα του Φέντορ Κοτάνοβ (Κοτανίδης) απελευθέρωσε το Ουρζούφ από τους Ναζί και το Σχολείο της Μέσης Εκπαίδευσης εκεί, από 1995 φέρει το όνομά του και υπάρχει στο σχολείο ένα μουσείο, αφιερωμένο σε αυτόν.
Αξέχαστες αναμνήσεις!
Καλο Παράδεισο στον αείμνηστο συμπατριώτη μας, με καταγωγή από το ελληνικό, ποντιόφωνο χωριό Νέον Χαραμπά στην περιοχή Τσάλκα της Γεωργίας!
Αιωνία του η μνήμη!
*Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΥΠΙΔΗΣ, είναι Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Παλιννοστούντων Ελληνοποντίων «Μαυροθαλλασίτες».
*ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΥΠΙΔΗ
Ο Γιάννης Καρυπίδης, γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1952 στην πόλη Τιφλίδα της Γεωργίας.
Η καταγωγή του Γιάννη Καρυπίδη είναι από το Μπεστασένι, το πρώτο ελληνικό χωριό στην περιοχή Τσάλκα της Γεωργίας, που ιδρύθηκε το Απρίλιο του 1830 από τους πρόσφυγες Αργυρούπολης του Πόντου.
Είναι απόφοιτος του Κρατικού Πολυτεχνείου της Γεωργίας, της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, το 1974.
Από το 1974 έως το 1977 εργάστηκε στην οικοδομική - κατασκευαστική εταιρεία «OYRALSELSTROΪ» της Ρωσίας, ως πολιτικός μηχανικός- εργοδηγός, στην πόλη Ιζέβσκ, πρωτεύουσα της Αυτόνομης Δημοκρατίας Ουντμουρτία στα Ουράλια Όρη.
Από το 1978 έως το 1990 δούλεψε στο Ινστιτούτο «TBILGIDROPROEKT» (Ινστιτούτο Ερευνών και Μελετών Υδροηλεκτρικών Σταθμών) ως αρχιμηχανικός.
Από το 1983 έως το 1991 ήταν Πρόεδρος του Συλλόγου της Ελληνικής Νεολαίας της Τιφλίδας, του πρώτου Συλλόγου των Ελλήνων στην πρώην Σοβιετική Ένωση, μετά τις τραγικές δεκαετίες 1930 - 1940.
Ο συγκεκριμένος Σύλλογος έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διατήρηση, αναγέννηση και ανάπτυξη της Εθνικής Συνείδησης των Ελλήνων της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.
Το 1984 και το 1988 συμμετείχε στα Φεστιβάλ Φιλίας Σοβιετικής και Νεολαίας της Ελλάδας στην Τιφλίδα και Μόσχα - Σιβηρία, αντίστοιχα.
Το 1990 και το 1991 έλαβε μέρος στο 1o Φεστιβάλ Πολιτισμού και Τέχνης των Ελλήνων της Ε.Σ.Σ.Δ. στη Μόσχα και στο 1o (ιδρυτικό) Συνέδριο των Ελλήνων της Ε.Σ.Σ.Δ. στο Γκελεντζίκ (Εύξεινος Πόντος), ως ιδρυτικό και οργανωτικό στέλεχος.
Το 1989 και το 1990 υπήρξε ο αρχηγός των αποστολών ελληνικής νεολαίας της Γεωργίας, που επισκέφθηκαν την Ελλάδα.
Το Μάιο του 1991 ήρθε για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα.
Από το Σεπτέμβριο του 1991 έως το 1995 υπήρξε Υπεύθυνος του Γραφείου Υποδοχής Παλιννοστούντων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ). Από το 1991 είναι Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Παλιννοστούντων Ελληνοποντίων της πρώην ΕΣΣΔ «ΜΑΥΡΟΘΑΛΑΣΣΙΤΕΣ», με έδρα Θεσσαλονίκη.
Στο Γ’ Παγκόσμιο Συνέδριο Ποντιακού Ελληνισμού το Μάιο του 1992, στη Θεσσαλονίκη ήταν εισηγητής με θέμα «Αποκατάσταση των Παλιννοστούντων στην Ελλάδα». Το 1997, το 2002 και το 2006, στα Δ’, Ε’ και ΣΤ’ Παγκόσμια Συνέδρια Ποντιακού Ελληνισμού, ήταν μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής.
Το 1999 (Βοστώνη, ΗΠΑ) ήταν ιδρυτικό και οργανωτικό Μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ποντιακού Ελληνισμού και έως 2016 μέλος του Προεδρείου του ΠΑΣΠΕ.
Συμμετείχε το 1993, 1994, 1997 και 1998 ως οργανωτικό στέλεχος στις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας για τους Έλληνες της Γεωργίας.
Από το 1991 έως και σήμερα συμμετείχε ως εισηγητής σε διάφορες ημερίδες και συνέδρια που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων, καθώς και διάφοροι κρατικοί και πολιτιστικοί φορείς.
Από το 1992 έως σήμερα έλαβε μέρος σε διάφορα Συνέδρια και εκδηλώσεις των Ελλήνων στη Ρωσία, Ουκρανία, Γεωργία, Αρμενία, ΗΠΑ, Γερμανία, Καζαχστάν, Ουζμπεκιστάν, Ρουμανία, Βουλγαρία, Τουρκία, Μολδαβία, Λιθουανία.
Το Μάρτιο του 1995 εκλέχθηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων (ΠΟΠΣ), ως Υπεύθυνος για θέματα του Ελληνισμού της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.
Το 1998, το 2001, το 2004 και 2007 επανεκλέχθηκε μέλος του Δ.Σ. της ΠΟΠΣ.
Το 1996 υπήρξε Ειδικός Σύμβουλος της Γενικής Γραμματείας Παλιννοστούντων του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης.
Απο το Μάιο του 1997 έως 2010 ήταν συνεργάτης του Κέντρου Μελέτης και Ανάπτυξης του Ελληνικού Πολιτισμού της Μαύρης Θάλασσας της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης, ως Υπεύθυνος Σχέσεων με τις Ελληνικές Κοινοτητές της πρώην ΕΣΣΔ και Συντονιστης Υλοποίησης διαφόρων προγραμμάτων του Κεντρου και σε αυτά τα χρόνια πολλές φορές επισκέφτηκε τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.
Από το 2011 έως 2020, ήταν συνεργάτης του Κέντρου Πολιτισμού της Περίφερειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Από το 2015 έως 2020 ηταν Συντονιστής Εκδηλώσεων και Δημοσίων Σχέσεων του Πολιτιστικού Κέντρου «Ρίζες» Θεσσαλονίκης.
Από το 2018 είναι Συντονιστής του Προγραμμάτος Αδελφοποίησης των Σχολείων της Ελλάδας και της Ρωσίας.
Πατέρας: Καρυπίδης Νικολαος, (1925 - 2007), μηχανικός – ηλεκτρολογος.
Μητέρα: Κοτανίδου Μαρία, (1928-1988), καθηγήτρια μαθηματικών.
Σύζυγος: Τσαγκουλίδου Μαρίνα, Γιατρός στο Κέντρο Υγείας Αλεξάνδρειας Ημαθίας
Γιός: Καρυπιδης Νίκος, Graphic Designer στη διαφημιστική εταιρεία DWHITE Θεσσαλονίκης, απόφοιτος του AKTO College - Middlesex University London.
