Εκδήλωση Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου στο Δήμο Παύλου Μελά, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 15 Μαΐου 2023, στην αρχή στο μνημείο του Πόντιου Αγωνιστή, με επιμνημόσυνη δέηση, με ομιλίες και κατάθεση στεφάνων και συνεχίστηκε στο Κέντρο Πολιτισμού «Χρήστος Τσακίρης», με ομιλία του Δημήτρη Κούρτη δρ. του ΑΠΘ και παρουσίαση μουσικού προγράμματος από τον τμήμα μουσικού εργαστηρίου του Συλλόγου Ποντίων Σταυρούπολης «Ακρίτες του Πόντου».
Η παρουσίαστρια της εκδήλωσης Έφη Μετενίδου και οι πρόεδροι των Συλλόγων όπως διακρίνονται από αριστερά, Χάρης Σιδηρόπουλος από τον ποντιακό πολιτιστικό σύλλογο Νικόπολης "Φίλων Κτενίδης", Κώστας Παπαδόπουλος από το σύλλογο Ποντίων Σταυρούπολης "Ακρίτες του Πόντου", η Πόπη Πολυματίδου από την Ένωση Ποντίων Πολίχνης και ο Αλέξανδρος Εμινίδης από τον Σύλλογο Ποντίων Ηλιούπολης "Αλέξανδρος Υψηλάντης"
Την οργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβε ο Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ», με την συμμετοχή των σωματείων, Σύλλογος Ποντίων Ηλιούπολης «Αλέξανδρος Υψηλάντης», «Ένωση Ποντίων Πολίχνης», Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Νικόπολης Θεσσαλονίκης «Φίλων Κτενίδης». Συνδιοργανωτής, αρωγός και συμπαραστάτης ο Δήμος Παύλου Μελά και το Τμήμα Πολιτισμού του Δήμου. Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
Η εκδήλωση ξεκίνησε στις 7 το απόγευμα της Δευτέρας 16 Μαΐου 2023, με την τέλεση επιμνημόσυνης δέησης υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των 353.000 θυμάτων της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού, από τον Πατέρα Χρήστο Κουκουριάνη του Ιερού Ναού Αγίου Ελευθερίου και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων, στο μνημείο του Πόντιου Αγωνιστή στην οδό Μεσολογγίου στη Σταυρούπολη, του οποίου η θεμελίωση έγινε το 1980 από τον Σύλλογο Ποντίων Σταυρούπολης «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ».
Ακολούθησε ενός λεπτού σιγή για τους γενοκτονηθέντες προγόνους μας και αμέσως μετά οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση μεταφέρθηκαν στο παρακείμενο Κέντρο Πολιτισμού «Χρήστος Τσακίρης», σε μία εκδήλωση γεμάτη θύμησες, μελωδίες Πόντου και συγκίνηση, μια εκδήλωση μνήμης για τους προγόνους μας, που αφουγκράστηκαν τα τραγούδια των μικρών παιδιών, που έσυραν σαν αγέρας το δοξάρι της λύρας, που αγαλλίασαν με τα δίκαια που τους απέδωσε ο νομικός επιστήμονας, που κράτησαν νοερά τα χέρια των Πυρριχιστών...
Στην έναρξη της εκδήλωσης χαιρετισμό απηύθυναν ο Δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης και ο εκπρόσωπος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Πατήρ Νικηφόρος Καλαϊτζίδης.
Κεντρικός ομιλητής ο Δημήτρης Κούρτης, διδάκτωρ διεθνούς δικαίου της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η Αναγνώριση της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου: Μια Νομική Προσέγγιση».
Ο Δημήτρης Δεμουρτζίδης
Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης, ανέφερε:
Απόψε, με βαθιά συγκίνηση, εδώ στη Σταυρούπολη, στον Δήμο Παύλου Μελά, στο Άγαλμα του Ποντίου Αγωνιστή και στο Κέντρο Πολιτισμού ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ και αποδίδουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής:
Στις 353.000 αθώες ψυχές, που την περίοδο 1916-1923 γνώρισαν το σκληρό πρόσωπο του τουρκικού επεκτατισμού.
Στους προγόνους μας που δολοφονήθηκαν, ξεριζώθηκαν και εκτοπίστηκαν με πρωτόγνωρη βιαιότητα και φρικαλεότητα από τις προαιώνιες εστίες και τα άγια χώματα του Πόντου.
Την αποφράδα ημέρα της 19ης Μαΐου του 1919, ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα και με τη βοήθεια των ξένων συμμάχων του, των Νεότουρκων και του διαβόητου σφαγέα Τοπάλ Οσμάν, έθεσαν σε εφαρμογή τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού.
Η γενοκτονία των Ποντίων αποτελεί σημαντικότατο τμήμα της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, είναι μία μεγάλη γενοκτονία του 20ου αιώνα μαζί με την Αρμενική και την Εβραϊκή.
Στις 24 Φεβρουαρίου 1994, έστω καθυστερημένα, η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».
Είχε προηγηθεί, στο διάβα της ιστορίας, η περιφρούρηση της συλλογικής μνήμης, της αλήθειας, από τους απογόνους των θυμάτων των δραματικών γεγονότων που έλαβαν χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα.
Οι ποντιακοί σύλλογοι, τα ενεργά μέλη ποντιακής καταγωγής αλλά και η ελληνική κοινωνία ευρύτερα, φρόντισαν να υπάρχει ισχυρή μνήμη, ώστε να μην ξεχαστεί το έγκλημα και πάντα με νηφαλιότητα και με την υποστήριξη της επιστημονικής κοινότητας, συνεχίζουν τον αγώνα να χυθεί άπλετο φως σε κάθε σπιθαμή της Ποντιακής Γενοκτονίας.
Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε να ξεχάσουμε, 104 χρόνια μετά από τη θλιβερή επέτειο, τα καταναγκαστικά τάγματα εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού), τις κακουχίες, τις μαζικές εκτοπίσεις, τους βασανισμούς, τους βιασμούς, τις λεηλασίες, τις πυρπολήσεις, τις πορείες στην άγονη και αφιλόξενη μικρασιατική ενδοχώρα, τους θανάτους από πείνα, τις μαζικές δολοφονίες, τους απαγχονισμούς.
Πώς να λησμονήσουμε όλα αυτά που έπραξαν οι Τούρκοι εθνικιστές υπό τον Μουσταφά Κεμάλ και πέτυχαν σε 5 χρόνια, ότι δεν κατάφερε σε 5 ολόκληρους αιώνες ο σουλτάνος!
Μπολιάστηκε η μνήμη, και η αλήθεια έδωσε νέους καρπούς, όπως έγραψε και ο ανώνυμος Πόντιος λαϊκός ποιητής: «Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο».
Σήμερα, σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία που η πολιτική ηγεσία της γείτονος εξακολουθεί να εκβιάζει και να έχει αναθεωρητικές βλέψεις για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, εμείς τιμούμε την επέτειο για την μνήμη των μαρτύρων του Ποντιακού Eλληνισμού, χωρίς κανένα ίχνος φανατισμού και πάντα στο πλαίσιο της ειρήνης και του σεβασμού στις ανθρώπινες αξίες, απαιτούμε την περεταίρω ανάδειξη και διεθνοποίηση της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και την παράδοση της Τουρκίας στην ιστορική κρίση.
Είμαι περήφανος που κατάγομαι και ανήκω στην ποντιακή κοινότητα, αυτούς που επούλωσαν τις πληγές τους, ζώντας στη γη της μητέρας πατρίδας αλλά και σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, στην Τουρκία και σε άλλες χώρες του απόδημου ελληνισμού, στην Ευρώπη, την Αυστραλία, την Αμερική, και αλλού, όπου κατάφεραν να κρατήσουν τις ρίζες τους, την ταυτότητα, τις αρχές, τις αξίες των προγόνων τους και τη μνήμη των «χαμένων πατρίδων» και διέπρεψαν σε όλους τους κλάδους της κοινωνικής, επαγγελματικής, πνευματικής και επιστημονικής ζωής.
Θέλω να εκφράσω δημόσια την ευγνωμοσύνη μου στους ποντιακούς συλλόγους μας Ακρίτες του Πόντου Σταυρούπολης, Αλέξανδρος Υψηλάντης Ηλιούπολης, Ένωση Ποντίων Πολίχνης που συμπορευόμαστε από το 2015 και συνδιοργανώνουμε υπό την αιγίδα της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, τις εκδηλώσεις μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, αποδίδοντας τιμή στη θυσία των προγόνων μας και συμβάλλοντας στη διάδοση του ποντιακού πολιτισμού στις νεότερες γενιές.
Στη φετινή μας εκδήλωση έχουμε τη χαρά και την τιμή να διευρύνεται ο κύκλος των διοργανωτών με τη συμμετοχή του Ποντιακού Πολιτιστικού Συλλόγου Νικόπολης Θεσσαλονίκης «Φίλων Κτενίδης», τους οποίους καλωσορίζω και εύχομαι καλή επιτυχία στο πολιτιστικό τους έργο.
Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τους παλαιότερους που αποτύπωσαν με το πλούσιο έργο τους την ποντιακή ιστορία αλλά και τη νεότερη γενιά επιστημόνων που με άρτια γνώση και σεμνότητα, πλήθος αξιόπιστων ομιλιών, δράσεων και συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια, μεταλαμπαδεύουν κυρίως στους νεότερους και ενισχύουν την προσπάθεια για παγκόσμια διάδοση της ποντιακής κληρονομιάς.
Να ευχαριστήσω, τον σημερινό ομιλητή, τον κύριο Δημήτριο Κούρτη που είναι διδάκτωρ διεθνούς δικαίου της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και θα μας μιλήσει για τη νομική προσέγγιση της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου, τον Γιώργο Πουλαντσακλή, το Μουσικό Εργαστήρι του Συλλόγου Ποντίων Σταυρούπολης «Ακρίτες του Πόντου», τη Νηπιαγωγό Αναστασία Σεριάδου και τα παιδιά μας από το 8o Νηπιαγωγείο Ευόσμου.
Κλείνοντας, να σας υπενθυμίσω ότι λίγα μόλις μέτρα από εδώ, στο υπό δημιουργία Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, έχει δρομολογηθεί, με την υποστήριξη φυσικά της Πολιτείας, η δημιουργία του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού, στα κτήρια Β4 και Δ που θα αποκατασταθούν στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Δήμου Παύλου Μελά, της Μητροπολιτικής Αναπτυξιακής Θεσσαλονίκης και χρηματοδότησης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, σε έναν τόπο πολιτιστικής κληρονομιάς. Δίπλα σε αυτά τα κτήρια, με ευλάβεια και κάθε επισημότητα, πραγματοποιήσαμε τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Νίκου Καπετανίδη, τον Σεπτέμβριο του 2021, ακριβώς 100 χρόνια από την ημέρα που το σύμβολο ηρωισμού και αυταπάρνησης, απαγχονίστηκε από τους Κεμαλικούς στο Δικαστήριο Ανεξαρτησίας της Αμάσειας.
Τιμούμε σήμερα τα χιλιάδες θύματα του Ποντιακού Ελληνισμού και ας είμαστε σε εγρήγορση, ώστε να μην επαναληφθούν τέτοιες εθνικές συμφορές και εγκλήματα στο μέλλον.
Ενώνουμε τις φωνές μας και με το χέρι στην καρδιά μας, φωνάζουμε: ΑΘΑΝΑΤΟΙ.
Ο δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης, σε ανάμνηση της παρουσίας του κεντρικού ομιλητής δρ. Δημήτρη Κούρτη, του παρέδωσε το βιβλίο του Σπύρου Λαζαρίδη, «η κληρονομία του Ζέϊτενλικ. Χρονικό της γειτονιάς του στρατοπέδου Παύλου Μελά».
Στο μουσικό αφηγηματικό μέρος της εκδήλωσης συμμετείχαν, το Μουσικό Εργαστήρι του Συλλόγου Ποντίων Σταυρούπολης «Ακρίτες του Πόντου και Πυρριχιστές του Συλλόγου.
Την Ενορχήστρωση και Μουσική Επιμέλεια είχε ο Γιώργος Πουλαντσακλής.
Ακόμη πραγματοποιήθηκε δρώμενο από τα παιδιά του 8ου Νηπιαγωγείου Ευόσμου, με την επιμέλεια και καθοδήγηση της Νηπιαγωγού Αναστασίας (Νατάσας) Σεριάδου, που χρόνια τώρα μυεί τα μικρά παιδιά στην ιστορία και τον πολιτισμό του Πόντου. Τα νήπια έκλεψαν την παράσταση μέσα από ποιήματα και τραγούδια που εκφώνησαν στην ποντιακή διάλεκτο και συγκίνησαν βαθιά τους θεατές.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Παύλου Μελά Δημήτρης Δεμουρτζίδης, ο εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Πατήρ Νικηφόρος Καλαϊτζίδης, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων (ΣΠΟΣ) Νομού Θεσσαλονίκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος Παύλος Γαλεγαλίδης, βουλευτές, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, τοπικών αρχών, πολιτιστικών σωματείων και πλήθος κόσμου.
Στην παρουσίαση της εκδήλωσης και την αφήγηση ήταν η Ευθυμία Μετενίδου.
Με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης «Ακρίτες του Πόντου», ευχαριστεί το Δήμο Παύλου Μελά, το Τμήμα Πολιτισμού, και τους τεχνικούς του Δήμου για την άριστη συνεργασία, τον Πατέρα Χρήστο του Ιερού Ναού Αγίου Ελευθερίου, που τέλεσε την επιμνημόσυνη δέηση. Το Μουσικό Εργαστήρι του Συλλόγου Ποντίων Σταυρούπολης «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ» και τον υπεύθυνο μουσικό Γιώργο Πουλαντσακλή, τους Μουσικούς και μαθητές του Μουσικού εργαστηρίου του Συλλόγου Ποντίων Σταυρούπολης «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ», τους χορευτές και όλους όσοι βοήθησαν να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση. Τον Πόντιο Ερμηνευτή Γιάννη Σταυριανίδη.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τα παιδιά και τους γονείς του 8ου Νηπιαγωγείου Ευόσμου, και την ακούραστη Νηπιαγωγό Αναστασία Σεριάδου για το πολύτιμο έργο της καθώς και όλον τον κόσμο που γέμισε την αίθουσα του θεάτρου.
