Με επιτυχία έγινε το βράδυ της Παρασκευής 28 Μαρτίου 2025, στην αίθουσα της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) στο κέντρο της Αθήνας, η εκδήλωση του Συλλόγου Ελληνοαρμενικής Φιλίας για την αλλοίωση και καταστροφή των αρμενικών μνημείων του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ).
Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμό του Τιγράν Μκρτσιάν, Πρέσβη της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην Ελλάδα, που τόνισε, μεταξύ άλλων, τη σημασία της εκδήλωσης και ανέλυσε την πολιτική των Αζέρων και τις προσπάθειές τους όχι μόνο να καταστρέψουν, αλλά και να αλλοιώσουν τον πολιτιστικό χαρακτήρα των αρμενικών μνημείων της περιοχής.
Στη συνέχεια μίλησε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ελληνοαρμενικής Φιλίας Αντώνης Παυλίδης, ο οποίος χαρακτήρισε τη βεβήλωση των μνημείων του Αρτσάχ ως πολιτιστική γενοκτονία, κατά πολλούς χειρότερη ακόμη κι απ' την αφαίρεση ζωής, εφόσον τα μνημεία είναι διαχρονικοί μάρτυρες της ίδιας της πορείας των λαών μέσα στο χρόνο.
Η καταστροφή ξεκίνησε από τον πόλεμο του 2020, με την απώλεια των 2/3 των εδαφών του Αρτσάχ και συνεχίστηκε μετά το 2023, με την έξοδο των κατοίκων του Αρτσάχ από την πατρίδα τους.
Χαρακτήρισε βάσιμους τους φόβους για ολική καταστροφή των μνημείων, εφόσον δεν ληφθούν μέτρα, με βάση το προηγούμενο της σχεδόν ολικής καταστροφής από τους Αζέρους του 98% των αρμενικών μνημείων στο θύλακα του Ναχιτσεβάν.
Ακολούθως ο Αντώνης Παυλίδης ανέφερε ότι πίσω από τους Αζέρους βρίσκεται το σύγχρονο κράτος της Τουρκίας (πρόσφατες δηλώσεις Τούρκου Προέδρου ότι "οι Τούρκοι θα συνεχίσουν να εκπληρώνουν την αποστολή των παππούδων τους, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από έναν αιώνα στον Καύκασο", απειλώντας δηλαδή με νέα Γενοκτονία).
Τέλος πρότεινε θεμελιωμένες καταγγελίες στα διεθνή φόρα και διεθνείς φορείς και οργανισμούς (Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωκοινοβούλιο, Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, UNESCO), με την απαίτηση να μη σταματούν απλά στην έκδοση καταδικαστικών αποφάσεων, αλλά να επιβάλλουν και κυρώσεις που θα τις αισθανθούν εκείνοι που προκαλούν καταστροφές. Διαφορετικά ο καθένας ανέξοδα θα καταστρέφει ότι δημιουργούν οι άλλοι. Με άλλα λόγια η βαρβαρότητα θα θριαμβεύει απέναντι στην ανθρωπότητα.
Η κεντρική ομιλήτρια Αρμινέ Τιγρανιάν, ειδική επί των πολιτιστικών μνημείων, που έκανε μια εκτεταμένη έρευνα πάνω στην κατάσταση των μνημείων του Αρτσάχ, ενώ τόνισε πως έχει παρουσιάσει τις έρευνές της και στο εξωτερικό και κυρίως στο Ευρωκοινοβούλιο.
Μ' ένα τρόπο συναρπαστικό, μέσα από λόγο, βίντεο και εικόνες, καθήλωσε το ακροατήριο παραθέτοντας ένα πολύ μεγάλο αριθμό μνημείων (Εκκλησίες, Νεκροταφεία, Γέφυρες, Αρχαιολογικούς χώρους, Χατσκάρ, δηλαδή πέτρινους σταυρούς, που είναι ένα ιδιαίτερο, υψηλής αισθητικής και συμβολισμού πολιτιστικό δημιούργημα του αρμενικού λαού, από τα βάθη των αιώνων) που υπέστησαν καταστροφές ή αλλοιώσεις.
Έκανε αναφορά σε πολλές περιπτώσεις μνημείων που βεβηλώθηκαν, καθώς και στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά (διάλεκτο, τραγούδια, χορούς, παραδόσεις), που απειλείται επίσης, στις συνθήκες διασκορπισμού του λαού του Αρτσάχ.
Έδειξε με τον πιο σαφή τρόπο τις ευθύνες του Αζερμπαϊτζάν γι' αυτή τη μεγάλη καταστροφή, ενώ παράλληλα κατέδειξε και τις ευθύνες της διεθνούς κοινότητας.
