Τη μνήμη των 353.000 θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, από τους Οθωμανούς, τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς, τίμησαν η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η κοινωνία της Πάφου στη μαρτυρική Κύπρο, ανήμερα της επετείου μνήμης, την Κυριακή 19 Μαΐου 2024.
Οι εκδηλώσεις μνήμης πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία, μαζικότητα και συγκίνηση, με διοργανωτή τον Δήμο Πάφου, ο οποίος τα τελευταία χρόνια διοργανώνει τις εκδηλώσεις σε συνεργασία με τους ποντιακούς συλλόγους που υπάρχουν στον δήμο.
Θρησκευτικό μνημόσυνο
Το πρωί της Κυριακής 19 Μαΐου 2024, πραγματοποιήθηκε το θρησκευτικό μνημόσυνο για τα θύματα της γενοκτονίας, στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων, προϊσταμένου του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Πάφου κ. Τυχικού.
Εντός του Ιερού Ναού των Αγίων Αναργύρων μίλησε για το νόημα της ημέρας μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ο δήμαρχος Πάφου Φαίδωνας Φαίδωνος, και τόνισε την μεγάλη συμβολή των Ελλήνων του Πόντου, στον πολιτισμό που ανέπτυξαν στον Εύξεινο Πόντο για χιλιάδες χρόνια, και διακόπηκε βίαια με την Γενοκτονία σε βάρος τους από τους Τούρκους.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα γεγονότα που οδήγησαν την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, και τον θάνατο με διάφορους τρόπους των 353.000 θυμάτων της τουρκικής θηριωδίας.
Ακολούθως στο μνημείο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, που βρίσκεται στο χώρο έξω από τον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων, πραγματοποιήθηκε κατάθεσε στεφάνων από τους εκπροσώπους της πολιτικής, δημοτικής και των αρχών της πόλης και των σωμάτων ασφαλείας, όπως επίσης και από τους εκπροσώπους των ποντιακών σωματείων και των συλλόγων της Πάφου.
Στο πάρκο μνήμης των θυμάτων της Γενοκτονίας
Το απόγευμα της Κυριακής 19 Μαΐου 2024, απόγονοι των Ελλήνων προσφύγων του Πόντου, κυρίως ομογενείς που ζουν στην Πάφο και στην Κύπρο, συγκεντρώθηκαν στη πάρκο μνήμης της Γενοκτονίας που δημιουργήθηκε προς τιμήν των θυμάτων των Ελλήνων του Πόντου, όπου άναψαν ένα κερί στη μνήμη των αθώων θυμάτων.
Στη συνέχεια από το μνημείο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, οι συμμετέχοντες με επικεφαλής τον δήμαρχο Πάφου Φαίδωνα Φαίδωνος, δημοτικούς συμβούλους, εκπροσώπους της πολιτικής και της αυτοδιοίκησης, με τη συνοδεία της ποντιακής λύρας στα χέρια καλλιτεχνών, ξεκίνησαν πορεία από το Πάρκο Γενοκτονίας των Ποντίων προς το Δημοτικό Μέγαρο Πάφου, όπου έγινε η μεγάλη εκδήλωση.
Η κεντρική εκδήλωση στο Δημαρχείο Πάφου
Η κεντρική εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν εκατοντάδες απόγονοι των Ελλήνων προσφύγων του Πόντου και Κύπριοι συνέλληνες, έγινε μπροστά από την πλατεία στο Δημαρχείο Πάφου, το οποίο περιλάμβανε χαιρετισμό από την Δημοτική Σύμβουλο κ. Νίνα Γκαρακλίδου, από το Δήμαρχο κ. Φαίδωνα Φαίδωνος, ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο δημοσιογράφος Χριστόφορος (Φόρης) Πεταλίδης.
Η Νίνα Γκαρακλίδου
Στο χαιρετισμό της η κ. Νίνα Γκαρακλίδου ανέφερε πως 105 χρόνια μετά το Ποντιακό Ολοκαύτωμα, ο Απανταχού Ελληνισμός τιμά την 19η Μαΐου, αποδεικνύοντας πως δεν χαρακτηρίζεται από ιστορική αμνημοσύνη και συνεχίζει τον αγώνα για ηθική δικαίωση, καταρρίπτοντας έτσι το αφήγημα που καλλιεργείται από κάποιους πως η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου είναι ένα ξεχασμένο γεγονός.
Ο Δήμαρχος Πάφου Φαίδωνας Φαίδωνος
Ο Δήμαρχος Πάφου κ. Φαίδωνας Φαίδωνος, στο χαιρετισμό του ανέφερε ότι η επέτειος μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, είναι συμβολική αλλά και με βαρύ φόρτο μνήμης, πένθους, καθήκοντος και χρέους.
Συμπληρώθηκε πέρσι συνέχισε, ένας αιώνας από την τελευταία φάση των σφαγών, της συστηματικής και μεθοδευμένης εξόντωσης και τον εκτοπισμό του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής του Πόντου που εκτελέστηκε από το Κίνημα των Νεοτούρκων κατά την περίοδο 1916 – 1923. Όμως η Διεθνής Κοινότητα δεν έχει αναγνωρίσει τη Γενοκτονία αυτή, ενώ το έπραξε για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων και την Αρμενική Γενοκτονία, δύο άλλα τεράστια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ως Δήμαρχος αυτής της πόλης πίστεψε ενσυνείδητα ότι η στήριξη από τον Δήμο Πάφου με μέτρα, πράξεις και δράσεις των ομογενών από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής ΄Ενωσης ήταν επιβεβλημένη και οφειλόμενη πολιτική.
Οι ομογενείς Πόντιοι, εκτός από τη συμβολή τους στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης, εμπλουτίζουν την κοινωνία της Πάφου με την κουλτούρα και την πολύ αξιόλογη πολιτισμική παράδοση του Ποντιακού Ελληνισμού. Αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο για την πόλη και την Επαρχία μας, πνευματικό, κοινωνικό και οικονομικό και δύναμη προόδου της Πάφου.
Ο Χριστόφορος (Φόρης) Πεταλίδης
Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο κ. Χριστόφορος (Φόρης) Πεταλιδης, εκδότης – διευθυντής, της εφημερίδας «Εύξεινος Πόντος» οποίος ανάπτυξε το θέμα: «Η Γενοκτονία την Ελλήνων του Πόντου και ο αγώνας των απογόνων τους».
Στην ομιλία του ο κ. Πεταλίδης αναφέρθηκε στον διαχρονικό αγώνα των απογόνων Ελλήνων προσφύγων του Πόντου για να πείσουν πρώτα την Ελληνική πολιτεία και στη συνέχεια τις κυβερνήσεις των ξένων χωρών και διεθνών οργανισμών για την αναγκαιότητα διεθνούς αναγνώρισης της γενοκτονίας των 353.000 αθώων θυμάτων που παρέμειναν άταφοι στα βουνά και στις βουνοκορφές της αλησμόνητης πατρίδας του Ευξείνου Πόντου.
Χρειάζεται όμως συνεχής αγώνας των Ελλήνων Ποντίων, των Ομοσπονδιών και των Σωματείων τους, των ιστορικών, των ερευνητών, για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας. Δεν πρέπει να συμβιβαστούμε με πρόφαση τη λήθη, δηλαδή να λησμονήσουμε ό,τι έγινε, όπως θέλουν διάφοροι και να αρχίσουμε τις σχέσεις μας με τους Τούρκους σε νέες βάσεις, αγνοώντας τα εγκλήματα του παρελθόντος. Η γνώση του παρελθόντος είναι ο οδηγός για το μέλλον.
Ζητάμε δικαίωση για τους νεκρούς μας, για να πάψουν να γίνονται νέες γενοκτονίες και οι άνθρωποι να ζουν, να πεθαίνουν και να θάβονται στον τόπο που γεννιούνται. Κι όπως έλεγαν οι παππούδες μας. Να σαν εκείνον που πεθάν’, σον τόπον π’ εγενέθεν!
Κι εμείς οι απόγονοι των Ελλήνων προσφύγων του Πόντου, νοσταλγούμε τους τόπους στους οποίους δεν ζήσαμε, αλλά τους κουβαλάμε στη μνήμη μας, με αγάπη και νοσταλγία. Οι αλησμόνητες πατρίδες του Πόντου και της Ανατολής, είναι βαθιά μέσα στην ψυχή μας. Κουβαλάμε μαζί μας την αγάπη και το πόνο που μας μετέφεραν οι παππούδες και οι καλομάνες μας, για την Πατρίδα, γιατί είναι η Πατρίδα της καρδιάς μας. Κι ας γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε σε νέους τόπους και νέες χώρες.
Ο Εύξεινος Πόντος, καθόρισε τον τρόπο σκέψης μας, μας πόνεσε και μας πονάει το τραύμα που μας άφησαν οι πρόσφυγες πρόγονοί μας. Γι’ αυτό και πραγματοποιούμε και τα ταξίδια νοσταλγίας και μνήμης στην Πατρίδα για να δούμε το σπίτι, το χωριό, την πόλη, τους δρόμους, τα ερειπωμένα μοναστήρια και τις εκκλησίες. Αυτήν την επαφή με τους Πόντιους που παρέμειναν στον Πόντο ως μουσουλμάνοι και εξαιρέθηκαν της Ανταλλαγής των Πληθυσμών, φοβάται ο Ερντογάν και απαγορεύει την είσοδο σε δεκάδες Πόντιους, απογόνους των προσφύγων στην Τουρκία.
Ζητάμε από την Τουρκία και τη διεθνή κοινότητα την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Ο ελληνισμός του Πόντου στις αρχές του 20ου αιώνα έμεινε μόνος και αβοήθητος από τη μητέρα Ελλάδα. Η Ελλάδα το 1974 άφησε την Κύπρο και τους Ελληνοκυπρίους και πάλι μόνους τους, γιατί η “Κύπρος κείτονταν μακράν”. Δύσκολες εποχές. Όμως από αυτές τις τραγικές στιγμές, ο ελληνισμός και οι ηγεσίες του, πρέπει μάθουν για να μην ξανακάνουν τα ίδια λάθη.
Γιατί η απώλεια εδαφών και των Ελλήνων που κατοικούν σε αυτά, συρρικνώνει τον ελληνισμό. Και αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε να συμβεί.
Ζητάμε από την Τουρκία και τη διεθνή κοινότητα την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Ζητάμε την προστασία των μνημείων πολιτισμού που δημιούργησαν οι πρόγονοί μας στην Τουρκία, τα οποία η γειτονική χώρα καταστρέφει, για να μην θυμίζουν μετά από χρόνια την ελληνική παρουσία.
Καλλιτεχνικό μέρος
Το καλλιτεχνικό μέρος της εκδήλωσης περιλάμβανε δρώμενο με τίτλο «Δεν Τελειώσαμε» με τη συμμετοχή των λυράρηδων Χρήστου Ναβροζίδη και Βασίλη Μαυρομουστακίδη και ομάδας μουσικών με τη συμμετοχή της Χορωδίας του Λαογραφικού Ομίλου «Αφροδίτη» Γεροσκήπου και χορούς του Πόντου από το σχήμα του Πολιτιστικού Ομίλου Παραδοσιακών Χορών «Ρωμιοσύνη».
Η εκδήλωση έκλεισε με την παρουσίαση του λεβέντικου πυρρίχιου χορού Σέρρα, που απέσπασε το θερμό χειροκρότημα των παρευρισκομένων.
Για το Δήμο Πάφου η εκδήλωση Μνήμης και Τιμής για τη Γενοκτονία του Ελλήνων του Πόντου αποτελεί πλέον ετήσιο θεσμό και χρέος τιμής για όσους έχασαν τη ζωή τους στις «Αλησμόνητες Πατρίδες».