ΚΕΙΜΕΝΟ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΦΟΡΗΣ ΠΕΤΑΛΙΔΗΣ
Τον Ανδριάντα του Εθνομάρτυρα του Πόντου Νίκου Καπετανίδη στην είσοδο του Μεγάρου Παγκόσμιου Ποντιακού Ελληνισμού στο Ελληνικό Αττικής, ανακοίνωσε ότι τοποθετηθεί ο δήμαρχος Αργυρούπολης – Ελληνικού Γιάννης Κωνσταντάτος, στο πλαίσιο της προβολής του ιστορικού ντοκιμαντέρ παραγωγής της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Αττικής με τίτλο «Αργυρουπολιτών πορεία», σε μία εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν τα διοικητικά συμβούλια των σωματείων, Δράσης Νίκος Καπετανίδης και της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Αττικής, το απόγευμα του Σαββάτου 2 Δεκεμβρίου 2023 στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης.
Η ανακοίνωσε έγινε μετά την προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Αττικής με τίτλο «Αργυρουπολιτών πορεία», που δημιουργήθηκε με τη διεύθυνση της παραγωγής του δημοσιογράφου Χρήστου Κωνσταντινίδη και την ιστορική επιμέλεια του Ιωακείμ Καρεπίδη, στο Καραπάντσειο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης, όπου τιμήθηκαν ο Δήμαρχος Ελληνικού Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος, ο Δήμαρχος Προσοτσάνης Δράμας Θεόδωρος Αθανασιάδης και ο τραγουδιστής και ηθοποιός του ποντιακού θεάτρου με καταγωγή από την Αργυρούπολη Δράμας Αχιλλέας Βασιλειάδης.
Μετά την τιμητική διάκριση στο πρόσωπο του δημάρχου Ελληνικού – Αργυρούπολης Γιάννη Κωνσταντάτου, παίρνοντας τον λόγο ο κ. Κωνσταντάτος, τόνισε πως η Αργυρούπολη Αττικής δημιουργήθηκε από πρόσφυγες απογόνους της Γενοκτονίας που διασώθηκαν από τους Τούρκους και της Μικρασιατικής Καταστροφής και δημιούργησαν τη Νέα Αργυρούπολη στην Αττική. Πέρασαν από πολλές περιπέτειες μέχρι να την φτιάξουν, στη συνέχεια στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής του έδιωξαν από τον τόπο τους για να επανέλθουν μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίο Πολέμου. Οι Πόντιοι πρόσφυγες ήταν δημιουργικοί και έφτιαξαν μια σύγχρονη πόλη, τη σημερινή Αργυρούπολη και τώρα εμείς ως δημοτική αρχή, θα τοποθετήσουμε στην είσοδο του Μεγάρου Παγκόσμιου Ποντιακού Ελληνισμού στο Ελληνικό Αττικής τον Ανδριάντα του Εθνομάρτυρα Νίκου Καπετανίδη, ως ελάχιστο δείγμα οφειλόμενης τιμής, σε έναν νέο εμβληματικό χώρο που δημιουργείται.
Τιμητική διάκριση έγινε επίσης από τους διοργανωτές στο πρόσωπο του δημάρχου Προσοτσάνης Δράμας Θεόδωρου Αθανασιάδη, όπου υπάρχουν απόγονοι προσφύγων της Αργυρούπολης του Πόντου. Όπως είπε ο Θεόδωρος Αθανασιάδης, οι πρόσφυγες από την Αργυρούπολη του Πόντου, όπου κι αν πήγαν μετά τον ξεριζωμό από τον τόπο που γεννήθηκαν και δημιούργησαν για χιλιάδες χρόνια, έφεραν μαζί τους την δημιουργικότητά τους και διέπρεψαν και πάλι στην Ελλάδα.
Ο οικοδεσπότης δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης και πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Λάζαρος Κυρίζογλου, τόνισε ότι ο ελληνισμός του Πόντου στα δύσκολα χρόνια της δουλείας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κράτησε ψηλά την πίστη του στην ελληνικότητά του και στην ορθοδοξία, και αυτό το δείχνει σε κάθε στιγμήτ της ζωής και της δράσης του στη Ελλάδα.
Οι διοργανωτές απένειμαν τιμητικά πιστό αντίγραφο της προτομής του Εθνομάρτυρα του Πόντου Νίκου Καπετανίδη, στον Λάζαρο Κυρίζογλου, για την προσφορά του στον ποντιακό ελληνισμό.
Ο πρόεδρος του συλλόγου Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» Γιώργος Γεωργιάδης, τόνισε ότι με την προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Αττικής με τίτλο «Αργυρουπολιτών πορεία» και στη Θεσσαλονίκη, αποδίδεται τιμή σε δύο δημάρχους όπου στην περιοχή τους υπάρχουν απόγονοι των κατοίκων της Αργυρούπολης του Πόντου. Επίσης και σε έναν εμβληματικό καλλιτέχνη, τραγουδιστή και ηθοποιό του ποντιακού θεάτρου, τον Αχιλλέα Βασιλειάδη, ο οποίος μύησε νέα παιδιά στον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου, μέσα από το τραγούδι, αλλά και από το κέντρο «Παρακάθ’» που δημιούργησαν με τον Κώστα Σιαμίδη και τον Γιάννη Κουρτίδη στη Θεσσαλονίκη.
Αναφερόμενος επίσης στην εξαγγελία του δημάρχου Ελληνικού Αργυρούπολης Γιάννη Κωνσταντάτου, ο Γιώργος Γεωργιάδης, τόνισε ότι τόσο η πρωτεύουσα της χώρας στο υπό δημιουργία μεγαλύτερο πάρκο της Ευρώπης όσο και η πρωτεύουσα της Μακεδονίας στο πιο μεγάλο δικό της πάρκο, θα φιλοξενούν την μεγαλύτερη προσωπικότητα του Ελληνισμού του Πόντου τον Εθνομάρτυρα Νίκο Καπετανίδη.
Επίσης σε συνεργασία με το αδελφικό σωματείο της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης Αττικής το σωματείο Δράσης Νίκος Καπετανίδης θα φέρει εις πέρας την έκδοση ειδικού τόμου με άρθρα, καταγραφές και μαρτυρολόγια του Εθνομάρτυρα Νίκου Καπετανίδη στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ ενώνοντας αυτή την κορυφαία μορφή του Πόντου με την Αργυρούπολη.
Ο Ηλίας Ιορδανίδης πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης, στο σύντομο χαιρετισμό του, τόνισε πως είναι υποχρέωση του ιστορικού σωματείου της Αττικής, να ενώσει όλους τους Αργυροπολίτες και γι’ αυτό διοργανώνει εκδηλώσεις, μικρές και μεγάλου βεληνεκούς για να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη σε έναν τόπο που δημιούργησαν οι πρόγονοί τους. Γιατί αυτό είναι το χρέος μας, να ξέρουν οι επερχόμενες γενιές στη σύγχρονη πόλη των χιλιάδων κατοίκων της Αττικής, που προήλθε από τους πρώτους 40 οικιστές πρόσφυγες της Αργυρούπολης του Πόντου, ότι η γνώση της ιστορίας είναι αυτή που οδηγεί στο μέλλον.
Ακολούθως απονεμήθηκε τιμητική πλακέτα στον Αχιλλέα Βασιλειάδη, ο οποίος συγκινημένος την αφιέρωσε στους πρώτους κατοίκους πρόσφυγες του Πόντου, στην Αργυρούπολη Δράμας, από τους οποίους έμαθε όλα όσα σχετίζονται με την ιστορία και τον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου και αυτός στη συνέχεια μεταλαμπάδευσε στις νέες γενιές.
Στη συνέχεια με τη συνοδεία του παραδοσιακού καλλιτέχνη και δεξιοτέχνη της ποντιακής λύρας Κώστα Σιαμίδη, για χρόνια συνεργάτη του, αλλά και με τον Γιώργο Στεφανίδη, απέδωσαν παραδοσιακά τραγούδια, αποσπώντας το θερμό χειροκρότημα των συμμετεχόντων στην εκδήλωση στο Καραπάντσειο Πολιτιστικό Κέντρο.
Η εκδήλωση έκλεισε με τον Πυρρίχιο χορό Σέρρα, τον οποίο χόρεψαν με τη συνοδεία της λύρας του Κώστα Σιαμίδη, οι, Κυριάκος Ιωσηφίδης, Γρηγόρης Γρηγοριάδης, Αριστοτέλης Σπυρίδης, Ελισαίος Σπυρίδης, και Αλέξανδρος Κοροσίδης, αποσπώντας το θερμό χειροκρότημα των συμμετεχόντων.
Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο δημοσιογράφος Αιμίλιος Σαπρανίδης, ενώ η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης Αττικής και Δήμου Προσοτσάνης Δράμας.
Χορηγοί της εκδήλωσης ήταν οι, Καφέ Μελέτης, Agora Θέρμη και Βελονάς εξατμίσεις Θέρμη και χορηγός επικοινωνίας είναι η εφημερίδα ΕύΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ και το site https://efxinospontos.gr/
Ταξίδι στο χωροχρόνο με μυθικές και ιστορικές αναφορές
Στο ντοκιμαντέρ αναφέρεται η πορεία της πόλης της Αργυρούπολης, η οποία βρίσκεται εννέα (9) χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αθήνας, και είναι μία περιοχή που ξεπερνά τους σύγχρονους γεωγραφικούς προσδιορισμούς. Και αυτό γιατί οι ρίζες της πόλης βρίσκονται στην Κιμισχανά, την Αργυρούπολη του Πόντου, μία περιοχή με ελληνική παρουσία 2700 χρόνων. Οπότε στο ντοκιμαντέρ γίνεται ένα ταξίδι στο χωροχρόνο με μυθικές και ιστορικές. Αναφορές, προκειμένου να συνδεθεί το παρελθόν με το παρόν και το… μέλλον.
Το κουβάρι της ιστορίας της Αργυρούπολης (Κιμισχανά, στα τούρκικα) ξετυλίγουν ο πρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, Χρήστος Γαλανίδης, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, Αντώνης Παυλίδης, ο ιστορικός και υπ. διδάκτωρ Λαογραφίας, Ιωακείμ Καρεπίδης και ο γεωλόγος και ιστορικός ερευνητής, Βασίλης Κωνσταντινίδης.
Οι Έλληνες στην Αργυρούπολη του Πόντου, αφού επιβίωσαν της γενοκτονίας, ξεριζώθηκαν και ήρθαν στην Ελλάδα το 1923, όπως επέβαλλε η συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών. Αρχικά εγκαταστάθηκαν στην Καλλιθέα, στην περιοχή του «Σκοπευτηρίου», δεν συμβιβάστηκαν με τις συνθήκες που αντιμετώπισαν, οι οποίες δεν βελτιώνονταν και διεκδίκησαν τη μετεγκατάσταση σε άλλο μέρος. Το 1925 ιδρύεται το σωματείο η «Πρόοδος», το οποίο με πρόεδρο τον Κυριάκο Ευσταθιάδη ξεκινούν το 1926 τις διαδικασίες για τη μετακίνηση τους στους Τράχωνες.
Καταφέρουν και πείθουν τις αρχές και την περίοδο 1926-1928 γίνεται η μετεγκατάστασή στην περιοχή γύρω από το κτήμα Γερουλάνου και αποφασίζεται να μοιραστεί κλήρος στις 39 οικογένειες Αργυρουπολιτών, οι οποίοι αποτελούν τους πρώτους οικιστές.
Εδώ είναι το συγκινητικότερο σημείο του έργου! Μπροστά στις οθόνες εμφανίζονται, μία – μία, οι μορφές όλων των οικιστών, οι οποίες παρουσιάζονται υπό τους ήχους της λύρας και του τραγουδιού του Γιάννη Ταϊλαχίδη. Στη συνέχεια η κόρη του Κυριάκου Ευσταθιάδη, Αργυρώ Γκιώκα, ανασύρει τις θύμησές της από την ανέγερση της πρώτης εκκλησίας, της Αγίας Βαρβάρας και του 1ου Δημοτικού Σχολείου, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι καθώς το μέρος ήταν άνυδρο. Ο κινηματογραφικός φακός αποθανατίζει ένα από τα πρώτα πηγάδια που ανοίχτηκαν στην περιοχή, στην αυλή της οικείας Λαλίδη.
Τα δεινά των Αργυρουπολιτών όμως δεν σταματούν! Με το ξέσπασμα του Β’Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι βιώνουν δεύτερη εξορία, αφού οι Γερμανοί άδειασαν την πόλη, λόγω της παρουσίας του αεροδρομίου του Χασανιού. Η πόλη μάλιστα βομβαρδίστηκε με αποτέλεσμα να καταστραφεί μεγάλο μέρος των κτιρίων. Οι κάτοικοι επιστρέφουν μετά από δύο χρόνια και ξεκινούν απ’την αρχή την ανοικοδόμηση της πόλης.
Η αφήγηση εξελίσσεται με ταχύτητα, ανάλογη της ραγδαίας οικιστικής ανάπτυξης της πόλη. Παρουσιάζονται τα κυριότερα έργα που άλλαξαν τη μορφή της περιοχής μέχρι σήμερα. Ο Δήμαρχος Ελληνικού - Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος περιγράφει τα γεγονότα, όπως έχουν διασωθεί από τις ιστορικές πηγές, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται και διηγείται την ιστορία ο εμβληματικός δήμαρχος της Αργυρούπολης, πρώην Νομάρχης Αθηνών και γ.γ. του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, Δημήτρης Ευσταθιάδης, επί θητείας του οποίου ολοκληρώθηκε μία σειρά σημαντικότατων έργων, όπως το αποχετευτικό σύστημα, το οποίο πολλές περιοχές πασχίζουν μέχρι σήμερα να αποκτήσουν.
Παράλληλα με την ανάπτυξη της πόλης, οι παλιοί κάτοικοι δεν ξεχνούν τις ρίζες τους. Μιλούν ποντιακά, διασκεδάζουν και χορεύουν ποντιακά και μεταλαμπαδεύουν την αγάπη για την Πατρίδα στις επόμενες γενιές. Οι σύγχρονοι κάτοικοι συνεχίζουν την παράδοση. Το ντοκιμαντέρ δείχνει πλάνα από το γλέντι που έστησαν το καλοκαίρι του 2023 στο παντοπωλείο του Βασίλη Πεσιρίδη με απογόνους των πρώτων οικιστών να μιλούν για τους πατεράδες, τις μητέρες, τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, ανασύροντας παράλληλα μνήμες της περιοχής πριν την ανάπτυξή της.
Ακολουθεί η ιστορία της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης, η οποία αποτελεί θεματοφύλακας της διατήρησης της μνήμης στην περιοχή. Ο δήμαρχος, Γιάννης Κωνσταντάτος χαρακτηρίζει την Ένωση «πρωτοποριακή», λόγω των σημαντικών και εμπνευσμένων εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει, για τις οποίες μιλάει ο πρόεδρος της, Ηλίας Ιορδανίδης, με τη δημοτική σύμβουλο, Κορίνα Θεοδώρου, να κάνει αναφορά στον Μαθητικό Διαγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά την ιστορία της πόλης.
Στο τέλος ο αφηγητής επισημαίνει τον σπουδαίο ρόλο της Ένωσης Ποντίων Αργυρούπολης στην μεταφορά της σκυτάλης της παράδοσης και της μνήμης στις νεώτερες γενιές και καταλήγει, με τη ρήση του ποιητή, Γιώργου Σεφέρη, «Σβήνοντας κανείς ένα κομμάτι από το παρελθόν, είναι σαν να σβήνει και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον κι είναι θλιβερή πια η ζωή, που μοιάζει με ακατοίκητο σπίτι», σε μία διαπίστωση, ότι στην Αργυρούπολη Αττικής, κάθε οικογένεια έχει τη δικιά της ιστορία, αναγέννησης και δημιουργίας. Και αυτό σίγουρα αποτελεί το πιο αισιόδοξο μήνυμα για το μέλλον.