Στη σημασία της απόδοσης του του βιβλίου «Ο μικρός Πρίγκιπας», στην ποντιακή διάλεκτο, αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης Γιώργος Λυσαρίδης, κατά τη διάρκεια της προλόγισης στην παρουσίαση του βιβλίου «Ο Μικρόν ο Πρίγκιπας» το βράδυ της Παρασκευής 15 Ιανουαρίου 2021, που έγινε από τα γραφεία της Λέσχης, και μεταδόθηκε διαδικτυακά για τα μέλη και τους φίλους του συλλόγου.

Στην ομιλία του ο Γιώργος Λυσαρίδης, ανέφερε:

«Αγαπητά μέλη. Φίλες και φίλοι της Ευξείνου Λέσχης. Καλή χρονιά. Χρόνια πολλά! Στο πλαίσιο των διαδικτυακών εκδηλώσεων, πέραν αυτών που γίνονται στο ετήσιο πρόγραμμα των διαλέξεων του Λαϊκού Πανεπιστημίου της Ευξείνου Λέσχης (οι οποίες έφτασαν αισίως στις 13 και θα συνεχιστούν με άλλες 18 μέχρι και τον προσεχή Μάιο), έχουμε προγραμματίσει και μιά σειρά άλλων δράσεων, με αφορμή επετείους, αφιερώματα, καθώς και ειδικά θέματα, είτε με ιστορική αναφορά είτε με αφορμή την επικαιρότητα.

Μιά τέτοια δράση είναι και η σημερινή, με την παρουσίαση του βιβλίου «Ο Μικρόν ο Πρίγκιπας», που έχει το ιδιαίτερο για όλους εμάς ενδιαφέρον, ότι το κείμενο της αφήγησης αποδίδεται στην ποντιακή διάλεκτο.

«Ο μικρός Πρίγκιπας», του Αντουάν ντε Σαιντ - Εξυπερύ είναι ένα βιβλίο που γράφτηκε το 1943 στις ΗΠΑ, όπου είχε (ήδη από το 1940) καταφύγει ο Εξυπερύ (γεννημένος στη Νότια Γαλλία, το 1900), όταν κατέρρευσε η Γαλλία, με το ξέσπασμα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Πρωτοεκδόθηκε στη Νέα Υόρκη, στα γαλλικά και ενώ διαρκούσε ακόμη ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, είχε ήδη μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Και από τότε, ακολούθησαν πάμπολλες εκδόσεις, σε διάφορα σχήματα, από «τσέπης» μέχρι πολυτελείας. Έτσι, σήμερα, «Ο μικρός πρίγκιπας» έχει μεταφραστεί σε 250 γλώσσες είναι το τρίτο, κατά σειρά, βιβλίο σε πωλήσεις στην παγκόσμια αγορά βιβλίων, μετά την «Βίβλο» και «Το κεφάλαιο» του Μαρξ και τέταρτο στην κατάταξη των 100 βιβλίων του 20ού αιώνα (εφημερίδα “Le Monde”), μετά από τον «Ξένο» του Καμύ, το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προύστ και τη «Δίκη» του Κάφκα.

Ποιό, όμως, είναι το μυστικό της αγέραστης γοητείας του «Μικρού Πρίγκιπα»; Και γιατί, άραγε, διατηρεί ακμαία τη ζωντάνια του έτσι που να συνεχίζει να διαβάζεται με την ίδια συγκίνηση από μικρούς και μεγάλους μέχρι και τις μέρες μας;

Το μικρό αυτό παραμύθι, είναι ασφαλώς διασκεδαστικό για τα μικρά παιδιά, συγχρόνως, όμως, είναι και ένα άκρως διδακτικό αφήγημα για τους ενήλικες, ένα κείμενο στο οποίο υποκρύπτονται βαθυστόχαστες ιδεαλιστικές παρατηρήσεις, έννοιες, συναισθήματα, προτροπές, ευχές και αφορισμοί και αναδεικνύονται ανθρώπινες αξίες. Αρκεί, βέβαια, ο αναγνώστης να μπορέσει να τις αναγνωρίσει, κρυμμένες όπως είναι πίσω από τα αθώα λόγια του μικρού πρίγκιπα, όταν σχολιάζει την φυγή από τη δική του κατοικία, τον μικρό αστεροειδή Β612 και την περιήγησή του στον φανταστικό κόσμο των κοντινών αστεροειδών, μέσα από τις συνομιλίες του με τους ανθρώπους-χαρακτήρες που συναντάει εκεί.

Το παραμυθάκι αυτό κατέκτησε τη διαχρονική επικαιρότητα, γιατί, μέσα από την ιδιοφυή αλληγορική δεξιοτεχνία του συγγραφέα, αναδεικνύει διαχρονικές κοινωνικές συνθήκες, διαχρονικές κοινωνικές παθογένειες, διαχρονικές ανθρώπινες συμπεριφορές, άλλες που υπηρετούν τις ανθρώπινες αξίες και άλλες που τις παραβιάζουν και τις απαξιώνουν και είναι μεστό από νοήματα για την ανθρώπινη ζωή και φύση, όπως λόγου χάριν η ομολογία «Δεν έπρεπε να είχα φύγει από τον πλανήτη μου» (μιά κραυγή νοσταλγίας), «τα βλαστάρια των μπαομπάμπ πρέπει αμέσως να τα ξεριζώσουμε, πρέπει κάθε μέρα να συγυρίζουμε τον τόπο μας» (μιά πρόσκληση σε αγώνα εναντίον των δυνάμεων του κακού), « ο χρόνος που πέρασες με το τριαντάφυλλό σου είναι αυτός που το κάνει ξεχωριστό για σένα» (ένας ύμνος στην αγάπη), «δεν βλέπεις καθαρά παρά μόνον με την καρδιά, η ουσία είναι αόρατη στα μάτια» (η μοραλιστική θέαση της ανθρώπινης ζωής).

Πέρασαν περίπου 80 χρόνια από τότε που γράφτηκε το βιβλίο. Μετά τις τόσες εκδόσεις και τις ποικίλες μεταφραστικές προσεγγίσεις, αρκετές από αυτές και στη νεοελληνική γλώσσα, έφτασε ο καιρός να αποδοθεί και στην ποντιακή διάλεκτο. Το εγχείρημα ανέλαβε η εκπαιδευτικός κυρία Ανατολή Καριπίδου και την εκδοτική υποστήριξη ο εκδοτικός οίκος «Aφοι Κυριακίδη».

Διάβασα το βιβλίο πολύ προσεκτικά και όχι μόνο μία φορά. Είμαι βέβαιος πως κάθε αναγνώστης ποντιακής καταγωγής δεν θα αρκεστεί σε μία και μόνη ανάγνωση. Θα θελήσει να το διαβάσει ξανά και ξανά, για να ξαναθυμηθεί το αλληγορικό αφήγημα που είχε πρωτοδιαβάσει στα μαθητικά του χρόνια, να κάνει το δικό του «ισοζύγιο» ζωής κατά τον αξιακό κώδικα που υποδεικνύει ο μικρός πρίγκιπας, αλλά και για να απολαύσει τη δύναμη και το σφρίγος της ποντιακής διαλέκτου, μέσα από τους διαλόγους και τους μονολόγους, όπου πρωταγωνιστεί ο «μικρίκον ο πρίγκιπας», «ο ανθρωπίτσον», «ατό το χαμένον το χάταλον».

Με την πολύ εύστοχη επιλογή των ποντιακών λέξεων ή φράσεων και ιδιωματισμών από την ποντιακή, η κυρία Καριπίδου, καταφέρνει να διατηρεί ακέραιο το ύφος του παιδικού παραμυθιού, να μην αλλοιώνει νοήματα και μηνύματα του αυθεντικού κειμένου και να ζωντανεύει ακόμη περισσότερο τους διαλόγους του. Και εδώ, κατά τη δική μου γνώμη, βρίσκεται η επιτυχία του εγχειρήματος. Γιατί, μέσα από αυτήν την πιστότητα της μεταφοράς του κειμένου στην ποντιακή διάλεκτο, αναδεικνύεται ο πλούτος, η πλαστικότητα και η εκφραστικότητα της γλώσσας που μας κληροδότησαν, προς φύλαξη και προστασία, οι πρόγονοί μας.

Θέλω να συγχαρώ την κυρία Καριπίδου, τον εκδοτικό οίκο «Αφοί Κυριακίδη ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.» και τους υπόλοιπους συντελεστές της έκδοσης, να εκφράσω τη χαρά μου που το βιβλίο αυτό ξεκινάει το ταξίδι του με την παρθενική του δημόσια εμφάνιση στο χώρο της Ευξείνου Λέσχης και να ευχηθώ να είναι «καλοτάξιδο».