Ο Μάρτιος (Μάρτ’ς) είναι ο μήνας της γεννήσεως των καρπών της γης. Στον Πόντο ήταν γνωστός ως Μάρτ’ς στην περιοχή της Τραπεζούντας, Χαλδία, Σάντα, Κοτύωρα και ως Μάρτης σε Ινέπολη, Κερασούντα και Οινόη.

Οι Έλληνες του Πόντου, είχαν διάφορες εκφράσεις για τον μήνα Μάρτιο.

«Ο Μάρτ’ς φέρ’ τα χελιδόνια, κελαηδούν και λύν’ τα χιόνια»

(Ο Μάρτης φέρνει τα χελιδόνια, κελαηδούν και λιώνουν τα χιόνια»

«Μη κουρφίζετεν τον Μάρτ’ ατός έχ’ πολλά ενιάτ’», έλεγαν στα Σούρμενα.

«Έρθεν ο Μάρτ’ς αγέλαστον και ο ο Θεοχάλαστον», ανέφεραν στο Σταυρίν.

«Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος», έλεγαν στην Ινέπολη. Ο Μάρτης χαρακτηρίζονταν ως «Πεντάγνωμος», γιατί άλλαζε ο καιρός, ακόμη και μέσα στην ίδια την ημέρα. Ήταν πάντα ένας μήνας, όπου υπήρχαν συνεχείς εναλλαγές του καιρού, γι’ αυτό και θεωρούνταν άτακτος, ασυνεπής, ζωηρός και εκδηκιτικός, σε όσους δεν πρόσεχαν και δεν έδιναν σημασία στα καιρικά φαινόμενα. Έτσι οι Έλληνες του Πόντου έλεγαν.

«Ο Μάρτης κι αν μαρκεύκεται, καλοκαιρίας μυρίζει…

Κι όταν παραχολάσκεται, τον Κούντουρον (Φεβρουάριο) δαβαίνει».

Το ρήμα «Μαρτεύκομαι», χρησιμοποιούνταν από τους Έλληνες των Κοτυώρων και δείχνει πως κάποιος «κάνει τα Μαρτιάτικά του», δηλαδή όπως έλεγε ο απλός λαός, «κάνει ότι του κατέβει».

Αν και ο Μάρτιος είχε αστάθεια στα καιρικά φαινόμενα, ο λαός τον υποδεχόταν με ανακούφιση και χαρά, γιατί έφευγε ο κρύος χειμώνας, μεγάλωναν οι μέρες και η αλλαγή του καιρού και ο ερχομός του καλού καιρού, γινόταν ημέρα με την ημέρα καλύτερος.

«Άρ’ έρθεν και η Άνοιξη, αίχτρα και καλωσύνια,

Ήλεν αργεύ’ να βασιλεύ’, τρανύν’νε τα ημέρας».

Κι όπως έλιωναν τα χιόνια στα ψηλά βουνά, «τ’ ορμία χελοκόφκουν» (πλημμύριζαν τα ποτάμια και τα ρυάκια), δηλαδή άρχιζε η φύση να ζωντανεύει και η γόνιμη αφύπνιση της χλωρίδας της ποντιακής γης, συνυπήρχε με τον ανθρώπινη δράση και τα ζώα.

«Τα ζά εβγαίν’νε ‘ς ση βοσκήν, θερία ‘ς σο κυνήγι.

Όλα τη γης τα πλάσματα, σύρκουν και ζευγαρών’νε…»

(Τα ζώα βγαίνουν να βοσκήσουν, μεγάλα σαν θηρία στο κυνήγι.

Όλα της γης τα πλάσματα, ζευγαρώνουν αυτήν την εποχή…».