Την πατροπαράδοτη Γιορτή Γραμμάτων, διοργάνωσαν το Σωματείο και το Ίδρυμα «ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ», σε συνεργασία με το 34ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, διοργανώνουν, το πρωί της Κυριακής 4 Φεβρουαρίου 2023, στην αίθουσα εκδηλώσεων «Φίλων Κτενίδης» του Σωματείου «Παναγία Σουμελά» στη Θεσσαλονίκη, στην πλατεία Ελευθερίας στο κέντρο της πόλης.
Στην εκδήλωση η οποία γίνεται στο πλαίσιο της Εορτής των Τριών Ιεραρχών, τιμώνται ως προστάτες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων και η εφετεινή γιορτή, τελούσε υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ. Φιλόθεου.
Ο Γιώργος Τανιμανίδης
Στην αρχή της εκδήλωσης ο πρόεδρος του Σωματείου «Παναγία Σουμελά» Γιώργος Τανιμανίδης, καλωσόρισε τους παρευρισκομένους και τόνισε πως σημαντική είναι η Γιορτή Γραμμάτων γιατί παρευρίσκεται και θα τιμηθεί ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. κ. Φιλόθεος για την προσφορά του στην Παναγία Σουμελά και στην Ορθοδοξία, ο οποίος και τιμήθηκε από το Σωματείου Παναγία Σουμελά.
Το Σωματείο «Παναγία Σουμελά», πιστό στις παρακαταθήκες των προγόνων και των ιδρυτών του, πραγματοποιεί κάθε χρόνο την εκδήλωση αυτή ως συνέχεια των αντίστοιχων εορταστικών εκδηλώσεων που τελούνταν στις αλησμόνητες Πατρίδες κατά την Εορτή των Τριών Ιεραρχών από τα Σχολεία, τις Κοινότητες και τις Εκκλησίες των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Οι Ελληνικοί φορείς ενίσχυαν με αυτόν τον τρόπο ηθικά και οικονομικά τα σχολεία, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι υποστήριζαν και καλλιεργούσαν τα ελληνικά γράμματα και την ελληνική παιδεία.
Στα σαράντα χρόνια της αναβίωσής της, η ετήσια αυτή εκδήλωση που οργανώνεται από το Σωματείο και το Ίδρυμα «Παναγία Σουμελά», δίνει έμφαση στα θέματα της παιδείας και στις αρμονικές σχέσεις δασκάλων, μαθητών και οικογενειών που συμπορεύονται στο δρόμο της εκπαίδευσης, επιβραβεύοντας την φιλομάθεια και το ενδιαφέρον για την σχολική ζωή.
Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ.κ. Φιλόθεος
Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ.κ. Φιλόθεος ο οποίος αναφέρθηκε στην επίσκεψή του στον Παναγία Σουμελά στο όρος Βέρμιο τον Δεκαπενταύγουστο και τους δεσμούς που ανέπτυξε με τον ελληνισμό του Πόντου. Τόνισε πως οι πρόσφυγες Έλληνες με καταγωγή από τον Πόντο, κρατάνε τις παραδόσεις τους και έχουν την παιδεία και την ορθοδοξία σε πρώτη προτεραιότητα.
Ο Χαράλαμπος Φανιάδης
Για την σημασία της εορτής των Γραμμάτων μίλησε ο εκπρόσωπος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συναπαντήματος Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων στην «Παναγία Σουμελά» Χαράλαμπος Φανιάδης.
Στην ομιλία του ο Χαράλαμπος Φανιάδης, ανέφερε. Κάθε χρόνο, στις 30 Ιανουαρίου, η Εκκλησία μας τιμά τους τρεις Μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Δασκάλους, τον Μέγα Βασίλειο, τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, προστάτες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων. Για τον ίδιο λόγο βρισκόμαστε και εμείς σήμερα εδώ, για να τιμήσουμε την σπουδαία αυτή γιορτή, τη Γιορτή των Γραμμάτων. Αναδεικνύοντας τη θρησκευτική κληρονομιά και την ενότητα της πίστης, αυτή η γιορτή αντιπροσωπεύει έναν πυλώνα πνευματικότητας που ξεπερνά τα χρονικά περιθώρια του σήμερα.
Οι Τρεις Ιεράρχες, είναι φωτεινοί αστέρες στον ουρανό της Εκκλησίας. Ζώντας κατά τον 4ο αιώνα, αντιπροσώπευαν τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις στη θεολογία και τη διακυβέρνηση της Εκκλησίας. Παρ’ όλες τις διαφορές τους, ως υπέρμαχοι του τριαδικού δόγματος, κατάφεραν να συνεργαστούν για να προασπίσουν την πίστη και να διατηρήσουν την ενότητα της Εκκλησίας.
Η εορτή των Τριών Ιεραρχών εισήχθη στην εκκλησία στα μέσα του 11ου αιώνα από τον λόγιο και Μητροπολίτη Ευχαΐτων Ιωάννη Μαυρόποδα. Σκοπός του ήταν να παρουσιάσει τις τρεις εξέχουσες αυτές προσωπικότητες, αλλά και να δώσει τέλος στον φατριασμό που υπέβοσκε στο σώμα της εκκλησίας για το ποιος από τους τρεις ιεράρχες είναι ο σπουδαιότερος. Βέβαια, πέρα από τον εκκλησιαστικό χαρακτήρα της γιορτής ας μην ξεχνάμε ότι και οι τρεις Άγιοι συνετέλεσαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της χριστιανικής διδασκαλίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων.
Στην εποχή μας, που συχνά χαρακτηρίζεται από διχασμούς, η μίμηση του παραδείγματος των Τριών Ιεραρχών είναι πιο σημαντική από ποτέ. Καλούν όχι μόνο τους πιστούς, αλλά και όλους εμάς, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για το κοινό καλό. Να βαδίσουμε με αγάπη και αμοιβαίο σεβασμό, αναζητώντας τη σοφία που μπορεί να πηγάζει από την ποικιλομορφία. Πέρα από τον πνευματικό χαρακτήρα αυτής της γιορτής, εξετάζουμε και τη σημασία της στο πλαίσιο της κοινωνίας μας.
Η παιδεία αποτελεί το θεμέλιο του πολιτισμού και της προόδου. Είναι το φως που φωτίζει τον δρόμο της γνώσης και του συνειδητού πολιτισμού. Η παιδεία δεν είναι μόνο μια διαδικασία εκμάθησης γεγονότων και αριθμών, αλλά επίσης ένα σημαντικό εργαλείο για τον πολιτισμικό και κοινωνικό διάλογο. Στη σύγχρονη εποχή, η παιδεία διαδραματίζει ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο. Είναι το όχημα που μας οδηγεί προς την κατανόηση, την ανοχή και την επικοινωνία. Μέσω της παιδείας, μπορούμε να καλλιεργήσουμε κριτική σκέψη, αυτοσυνειδησία και σεβασμό προς τον άλλο. Είναι το φως που διακριτικά φωτίζει τον πολύπλοκο χάρτη της ζωής μας, παρέχοντάς μας τα εφόδια για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την απόλαυση των επιτυχιών.
Οι εκπαιδευτικοί αναδεικνύονται ως οι Τρείς Ιεράρχες της καθημερινότητας, καθώς καθοδηγούν τους μαθητές και τις μαθήτριες τους προς το φως της γνώσης και της σοφίας. Όπως οι Τρείς Ιεράρχες μας παρέδωσαν την κληρονομιά τους, έτσι και οι εκπαιδευτικοί μοιράζονται τη γνώση και τις αξίες που θα καθοδηγήσουν τις νέες γενιές. Ως κοινωνία, οφείλουμε να τους παρέχουμε τα εργαλεία και την υποστήριξη που χρειάζονται για να εκπληρώσουν αυτό το σημαντικό καθήκον.
Παρ' όλα αυτά, πρέπει να θυμόμαστε ότι η παιδεία δεν είναι προνόμιο λίγων, αλλά δικαίωμα όλων. Πρέπει να επενδύουμε στην εκπαίδευση, να την υποστηρίζουμε και να την προασπίζουμε. Κάθε παιδί, ανεξαρτήτως κοινωνικής καταγωγής ή οικονομικής θέσης, έχει το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Μέσα από την παιδεία, κατακτούμε τις ικανότητες που μας επιτρέπουν να αναπτυχθούμε ως άνθρωποι και να συνεισφέρουμε στην κοινωνία. Η εκπαίδευση δεν είναι μόνο μια διαδικασία εξαγωγής πληροφοριών, αλλά ένα ταξίδι αυτοανακάλυψης, καλλιέργειας κριτικής σκέψης και ενίσχυσης της ψυχοσυναισθηματικής νοημοσύνης.
Ας πάμε όμως λίγο πίσω στον χρόνο και ας ταξιδέψουμε στον Εύξεινο Πόντο, εκεί όπου για τρείς χιλιάδες χρόνια ο ελληνισμός άκμασε και μαζί του άκμασε και η παιδεία, μέσα από τους κόπους των προγόνων μας και τις αγωνίες που εκείνοι έτρεφαν. Πρόμαχοι του Ελληνισμού του Πόντου ήταν δύο πολύ σημαντικά πρόσωπα, δύο πρόσωπα απλά και καθημερινά. Ο παπάς και ο δάσκαλος. Αυτά τα δύο πρόσωπα αποτελούσαν σημαντικούς παράγοντες της κοινωνίας, συμβάλλοντας στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της πολιτιστικής ταυτότητας στην περιοχή.
Τα σχολεία και οι εκκλησίες ήταν βασικά και απαραίτητα κύτταρα κάθε χωριού και κάθε πόλης στον Πόντο. Όλες οι λειτουργικές δαπάνες αλλά και τα χρήματα της ανέγερσης σχολείων και εκκλησιών προέρχονταν από το υστέρημα των οικογενειών, καθώς τα δύο αυτά σημεία αποτελούσαν προτεραιότητα για τις κοινωνίες της εποχής. Είναι σημαντικό επίσης να αναφερθεί ότι η Εκκλησία ήταν βασικός υποστηρικτής των σχολείων και της εκπαίδευσης των νέων Ελλήνων ποντιακής καταγωγής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί μία ιστορία από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στο Φροντιστήριο Αργυρουπόλεως με πρωταγωνιστή τον Γερβάσιο Σουμελίδη, Μητροπολίτη Χαλδίας και χαρακτηρισθέντα αργότερα ως «Άγιο της παιδείας». Όταν λοιπόν υπήρξε πτώση των μεταλλείων αργύρου στην Αργυρούπολη, με αποτέλεσμα οικονομικές δυσκολίες που επέφεραν και κωλύματα στο Φροντιστήριο της πόλης, ο Γερβάσιος αποφάσισε να εκποιήσει μέρος πολύτιμων εκκλησιαστικών κειμηλίων. Σκοπός του ήταν με τα χρήματα αυτά που θα προέκυπταν, να αγοράσει ακίνητη περιουσία η οποία θα απέδιδε σταθερούς πόρους και εισοδήματα στο Φροντιστήριο Αργυρουπόλεως, εξασφαλίζοντας την λειτουργία του. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν με το παράδειγμα αυτό, την βαρύτητα που απέδιδαν στην παιδεία αλλά και την αγωνία όλων ώστε αυτή να συνεχίζεται αδιάκοπα.
Οι Έλληνες του Πόντου κατάφεραν σε μεγάλο βαθμό να διατηρήσουν την ελληνική γλώσσα, την πίστη τους, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, παρά τις δυσκολίες και την εν γένει καταπίεση από την Οθωμανική αυτοκρατορία.
Στο πλαίσιο αυτό, γιόρταζαν με λαμπρότητα και την Γιορτή των Τριών Ιεραρχών, την Γιορτή των γραμμάτων. Στόχος τους ήταν να αναδείξουν την μαθητεία, τη σχέση μεταξύ δασκάλου και μαθητή, αλλά και την αξία των ελληνικών γραμμάτων. Τα σχολεία κάθε βαθμίδας τιμούσαν την ημέρα αυτή ως εθνική εορτή, γεμάτη νοήματα και συμβολισμούς σχετικά με την πίστη και την εθνική τους ταυτότητα.
Το σωματείο και το ίδρυμα της Παναγίας Σουμελά, ως άξιοι συνεχιστές των δρώμενων του ποντιακού Ελληνισμού, κάθε χρόνο εδώ και 50 χρόνια, διοργανώνουν και αναβιώνουν τη γιορτή των γραμμάτων, για να τιμήσουν την παιδεία, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και μαθήτριες. Ως νέοι και νέες του Συναπαντήματος Νεολαίας Ποντιακών Σωματείων, εδώ και 26 χρόνια, στεκόμαστε αρωγοί και συμπαραστάτες στο επιτελούμενο έργο της Σουμελιώτισσας, αλλά και στην προσπάθεια αυτή που προάγει και επιβραβεύει την ορθή μαθητεία.
Αγαπητοί και αγαπητές, ας αφήσουμε το φως των Τριών Ιεραρχών να μας οδηγήσει προς ένα μέλλον γεμάτο αγάπη, σοφία και συνεργασία. Ας αντλήσουμε έμπνευση από το παράδειγμά τους και ας διασχίσουμε τον δρόμο της ζωής με ανοικτά τα μυαλά και τις καρδιές μας.
Το πρόγραμμα ήταν διανθισμένο με εκκλησιαστικούς ύμνους και παραδοσιακά άσματα, τα οποία απέδωσε η χορωδία του Σωματείου και του Ιερού Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά».
To χορευτικό τμήμα του Συλλόγου Ποντίων Τριανδρίας και του Καλλιτεχνικού Ομίλου «Πύρριχος» παρουσίασαν τον παραδοσιακό χορό Σέρρα.
Στην εκδήλωση βραβεύθηκαν μαθητές και μαθήτριες της Ε’ και της ΣΤ’ τάξης μετά από πρόταση του Σχολείου τους.
Στους μαθητές και τις μαθήτριες απονεμήθηκαν τιμητικά διπλώματα και επιλεγμένα βιβλία.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν εκπρόσωποι Βουλευτές, εκπρόσωποι της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι ποντιακών σωματείων και μέλη και φίλοι του σωματείου και του ιδρύματος Παναγία Σουμελά.
